Khuyến khích thay đổi tư duy và phương thức sản xuất nông nghiệp

Những năm gần đây, khí hậu Việt Nam cũng có những biến đổi bất thường, khiến cho nhiều vùng đất kém chất lượng càng phải chịu thêm nhiều khốn khó, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển trên tất cả các lĩnh vực.

Riêng đối với nông nghiệp, tác động lớn đến năng suất, thời vụ gieo trồng, tăng nguy cơ lây lan sâu bệnh trên cây trồng, dịch bệnh ở gia súc, gia cầm. Trong thời gian qua, hiện tượng mất trắng mùa màng xẩy ra ở nhiều địa phương gây thiệt hại nặng nề đến nền kinh tế. Do đó, việc nâng cao nhận thức cho nhân dân về ứng phó với tình trạng này và đề ra những giải pháp phù hợp là hết sức cần thiết.

Theo báo cáo của Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh, đơn vị này đã triển khai thực hiện mô hình thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu.

Mô hình này được sự hỗ trợ từ dự án Cải thiện nông nghiệp có tưới (WB7). Việc nhân rộng các thực hành mô hình CSA được tổ chức thực hiện theo lộ trình đi từ nhân rộng chính đến nhân rộng đại trà.

Nhân rộng chính được thực hiện theo hình thức hỗ trợ xây dựng mô hình kết hợp với tổ chức tập huấn theo hình thức “cầm tay chỉ việc” được thực hiện trong vụ Đông 2018 và vụ Xuân 2019 trên cây rau màu và cây lúa với diện tích 1.989 ha và 5.160 người được tham gia tập huấn tại các huyện Cẩm Xuyên, Thạch Hà, Kỳ Anh, thành phố Hà Tĩnh và thị xã Kỳ Anh.

Nhân rộng đại trà được thực hiện theo hình thức tổ chức tập huấn trên diện rộng tại hai vụ Hè Thu và Đông năm 2019, ngoài những huyện, thị, thành phố đã triển khai mô hình nhân rộng chính còn mở rộng thêm huyện Can Lộc với gần 29.000 người được tham gia học tập.

Nhằm hướng tới phát triển sản xuất thâm canh, đảm bảo chất lượng sản phẩm, hướng tới phát triển sản xuất theo sản phẩm hữu cơ góp phần vào xây dựng sản phẩm đạt chuẩn OCOP của tỉnh và ứng dụng hiệu quả nhất sản xuất nông nghiệp theo hướng CSA. Vụ Đông 2019 và Xuân 2020, Trung tâm tiếp tục thực hiện các mô hình điểm tại hai xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà và xã Kỳ Văn, huyện Kỳ Anh.

Sản xuất nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu.

Qua các vụ triển khai thực hiện, mô hình CSA tại Hà Tĩnh đã làm thay đổi tư duy và phương thức sản xuất, nhất là nhận thức và hiểu biết về BĐKH của người dân.Góp phần đưa năng suất và hiệu quả kinh tế tăng lên, giảm phát thải nhà kính và ô nhiễm môi trường.

Theo ý kiến của ông Dương Văn Phán ở thôn Hòa Mỹ – xã Tượng Sơn, học viên tham gia lớp học và thực hiện mô hình điểm: Khi được dự án tổ chức truyền đạt theo hai hướng vừa lý thuyết vừa thực hành đã tác động mạnh mẽ đến nhận thức của mỗi người.

Bản thân tôi nằm trong ban chỉ huy thôn thấy đây là một trong những chương trình hết sức ý nghĩa với người dân trong giai đoạn hiện nay bởi tác động của BĐKH ngày càng lớn và thay đổi thói quen trong sản xuất là hết sức cần thiết.

Cũng theo GS. Võ Tòng Xuân chia sẻ về có bốn giai đoạn phát triển kĩ thuật khi các quốc gia tiến dần từ tình trạng tự túc lương thực chuyển sang xuất khẩu cạnh tranh trong thời kỳ toàn cầu hóa: Thứ nhất là giai đoạn thiếu ăn, sử dụng kỹ thuật hóa thạch để bảo đảm tự túc lương thực;

Thứ hai là giai đoạn dư ăn, tiêu dùng đa dạng, chuyển sang nghiên cứu để phục vụ thị hiếu muôn vẻ tiêu dùng trong nước;

Thứ ba và thứ tư lần lượt là giai đoạn toàn cầu hóa và kinh tế xanh toàn cầu, trong đó tập trung nghiên cứu kỹ thuật xanh. Nước ta vừa bắt đầu và vẫn đang loay hoay ở giai đoạn thứ hai trong khi nhiều nước trên thế giới đang ở giai đoạn thứ ba và thứ tư.

Việc áp dụng tiến bộ KH&CN, đặc biệt là công nghệ cao vào nông nghiệp để hội nhập quốc tế mạnh mẽ, nhưng nó không có ý nghĩa nếu như không xuất phát từ động lực “xanh” – nghĩa là bảo vệ môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Gia Hân