Xuất xứ hàng hóa: "Giấy thông hành" cho thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, xuất xứ hàng hóa không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nền tảng để xây dựng thương hiệu uy tín, bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp và nâng cao vị thế xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường quốc tế.
 |
| Việc minh bạch xuất xứ hàng hóa đang trở thành thách thức lớn trong quản lý thương mại quốc tế. |
Thách thức từ thực tiễn quản lý xuất xứ hàng hóa
Tại hội thảo trực tuyến với chủ đề “Xuất xứ hàng hoá - Góc nhìn của chuyên gia quốc tế”, các chuyên gia chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn giải quyết tranh chấp liên quan đến xuất xứ hàng hóa. Việc minh bạch xuất xứ hàng hóa đang trở thành thách thức lớn trong quản lý thương mại quốc tế. Cán bộ cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) đối mặt với yêu cầu ngày càng cao về kiến thức pháp lý, kỹ năng thực thi và sự hiểu biết về quy định của các thị trường nhập khẩu.
Quy tắc xuất xứ hàng hóa là nền tảng để xác định quyền lợi và nghĩa vụ của doanh nghiệp, nhưng trong thực tế, nhiều đơn vị còn lúng túng trong việc áp dụng các quy định phức tạp, đặc biệt trong các tình huống tranh chấp thương mại tại WTO hay khi xuất khẩu vào các thị trường như Hoa Kỳ. Sự đa dạng trong quy định xuất xứ giữa các quốc gia và các loại C/O khác nhau đặt ra áp lực lớn về chuẩn hóa và đồng bộ hóa quy trình. Việc cập nhật kịp thời các hướng dẫn mới, trao đổi thông tin và học hỏi kinh nghiệm quốc tế trở nên thiết yếu để tránh sai sót, gian lận hoặc tranh chấp không đáng có.
Một thách thức khác là năng lực của cán bộ thực thi quy tắc xuất xứ còn chênh lệch giữa các địa phương. Trong khi công tác phân cấp, phân quyền và tự chứng nhận xuất xứ cho doanh nghiệp đang được triển khai theo Thông tư 40/2025/TT-BCT và Nghị định 146/2025/NĐ-CP, sự thiếu đồng bộ hoặc hiểu biết chưa đầy đủ vẫn có thể dẫn đến rủi ro cho doanh nghiệp và ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu quốc gia. Ngoài ra, bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, với xu hướng các nước thắt chặt quy định, kiểm soát xuất xứ hàng hóa, đòi hỏi Việt Nam không chỉ hoàn thiện khung pháp lý mà còn phải chủ động nâng cao năng lực thực thi, tăng cường minh bạch và công bằng trong quản lý nhà nước về xuất xứ hàng hóa.
Giải pháp nâng cao năng lực và minh bạch hóa quy trình
Minh bạch xuất xứ hàng hóa không chỉ phụ thuộc vào khung pháp lý mà còn dựa trên năng lực và kinh nghiệm thực tiễn của đội ngũ cán bộ. Việc đào tạo chuyên sâu, cập nhật kịp thời các quy định quốc tế và học hỏi kinh nghiệm từ các thị trường lớn là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng cấp C/O. Hệ thống quản lý rõ ràng, minh bạch giúp doanh nghiệp tự tin xuất khẩu, giảm rủi ro tranh chấp thương mại, đồng thời củng cố uy tín thương hiệu trên thị trường quốc tế.
Cán bộ cấp C/O cần nắm vững khái niệm xuất xứ hàng hóa, quy định không ưu đãi, nghĩa vụ pháp lý và các tình huống thực tiễn, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện đúng, đầy đủ và kịp thời. Ứng dụng công nghệ trong quản lý xuất xứ, xây dựng cơ chế hợp tác giữa các cơ quan quản lý, trao đổi thông tin và hỗ trợ doanh nghiệp là những bước đi thiết thực. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả công tác quản lý mà còn giúp doanh nghiệp giảm thời gian, chi phí và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.
Ngoài ra, việc minh bạch xuất xứ hàng hóa còn góp phần bảo vệ uy tín thương hiệu quốc gia, củng cố niềm tin của đối tác và mở rộng cơ hội xuất khẩu. Khi doanh nghiệp và cơ quan quản lý đồng bộ về quy trình và kiến thức, Việt Nam sẽ được ghi nhận là điểm đến đáng tin cậy cho đầu tư và thương mại quốc tế, nâng cao vị thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Những giải pháp này, nếu được triển khai đồng bộ, không chỉ giúp giảm rủi ro tranh chấp thương mại mà còn tạo nền tảng vững chắc để xây dựng thương hiệu uy tín, minh bạch và bền vững cho các sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
