Du khách trải nghiệm hái chè Shan tuyết tại tỉnh Lào Cai. Ảnh Báo Nhân Dân

Xuất khẩu chè chung sụt giảm do áp lực từ thị trường chủ lực

Theo số liệu từ Cục Hải quan, xuất khẩu chè của Việt Nam trong tháng 10/2025 đạt 12,1 nghìn tấn, trị giá hơn 21 triệu USD, giảm lần lượt 16% về lượng và 18,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 10 tháng năm 2025, tổng xuất khẩu chè đạt hơn 109 nghìn tấn, trị giá gần 189 triệu USD, tương ứng mức giảm 10% về lượng và 11% về trị giá. Giá xuất khẩu bình quân trong 10 tháng đạt 1.725 USD/tấn, giảm nhẹ 1,03%.

Nguyên nhân chủ yếu của đà giảm này xuất phát từ thị trường lớn nhất là Pakistan. Trong 10 tháng đầu năm, xuất khẩu chè sang thị trường này đạt 38,5 nghìn tấn, trị giá gần 75 triệu USD, giảm 8,2% về lượng và 14,3% về trị giá. Pakistan hiện chiếm hơn 35% tổng lượng và gần 40% tổng trị giá xuất khẩu chè của Việt Nam, nên sự sụt giảm ở thị trường này tạo ra tác động mạnh mẽ lên toàn ngành. Bên cạnh Pakistan, một số thị trường lớn khác như Nga, Hoa Kỳ và Indonesia cũng ghi nhận mức giảm tương tự trong tháng 10 và cả 10 tháng năm 2025, góp phần vào bức tranh tổng thể kém tích cực.

Trái ngược với đà giảm chung, sự tăng trưởng tích cực tại các thị trường chất lượng cao như Trung Quốc và Thái Lan cho thấy hướng đi mới đầy tiềm năng cho ngành chè Việt Nam.

Thị trường Trung Quốc ghi nhận tăng trưởng mạnh mẽ trong tháng 10/2025, với lượng xuất khẩu tăng 48,5% và trị giá tăng 35,6% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 10 tháng, xuất khẩu chè sang thị trường này tăng 1,9% về lượng và 6% về trị giá, qua đó duy trì vị trí là thị trường xuất khẩu chè lớn thứ ba của Việt Nam. Sự tăng trưởng về trị giá cao hơn về lượng cho thấy giá trị xuất khẩu chè sang Trung Quốc đang được cải thiện.

Điểm nhấn đáng chú ý nhất đến từ Thái Lan. Theo dữ liệu từ Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), mặc dù tổng nhập khẩu chè của Thái Lan trong 9 tháng đầu năm 2025 giảm 12%, lượng chè nhập từ Việt Nam lại tăng nhẹ 0,4%. Quan trọng hơn, trị giá nhập khẩu tăng tới 71,7% so với cùng kỳ năm 2024. Nhờ sự tăng trưởng vượt trội về trị giá, thị phần chè Việt Nam tại Thái Lan tăng mạnh, chiếm 34,24% về lượng và 15,47% về trị giá, cao hơn đáng kể so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng trưởng trị giá vượt trội so với lượng cho thấy chè Việt Nam đang dần thâm nhập vào phân khúc giá trị cao hơn tại thị trường này.

Cơ hội từ xu hướng tiêu dùng lành mạnh

Sự tăng trưởng ở các thị trường này gắn liền với xu hướng tiêu dùng chuyển dịch sang các sản phẩm tốt cho sức khỏe trên toàn cầu, đặc biệt là các dòng chè cao cấp, chè pha lạnh. Các chuyên gia đánh giá Thái Lan và Trung Quốc sẽ tiếp tục là thị trường giàu tiềm năng do cả hai nước duy trì quan hệ đối tác thương mại chiến lược và người tiêu dùng đang dịch chuyển mạnh mẽ sang nhóm sản phẩm lành mạnh, trong đó có chè xanh (với hương vị nhẹ), chè sen, chè nhài – những sản phẩm Việt Nam có lợi thế.

Để khai thác tối đa tiềm năng, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng theo chuẩn an toàn quốc tế, đầu tư chế biến sâu và phát triển các dòng sản phẩm giá trị gia tăng như chè thành phẩm, chè đặc sản. Việc nghiên cứu thị hiếu người tiêu dùng Trung Quốc và tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại tại các hội chợ và triển lãm quốc tế cũng là yếu tố then chốt để mở rộng mạng lưới đối tác và xây dựng thương hiệu mạnh, điều mà phần lớn sản phẩm chè Việt Nam hiện nay còn thiếu.

Trong bối cảnh nhiều thị trường chủ lực sụt giảm, sự tăng trưởng tích cực về giá trị tại Thái Lan và Trung Quốc được kỳ vọng sẽ là động lực quan trọng, hỗ trợ ngành chè Việt Nam duy trì ổn định và chuyển dịch sang hướng phát triển bền vững hơn trong các tháng còn lại của năm 2025.

Lâm Đồng: Chè xuất khẩu sang Pakistan và Afghanistan không sử dụng hoá chất nhuộm chè

Làm nên đẳng cấp chè Khe Cốc từ bí quyết bón mật ong, trứng gà cho ra sản phẩm chè nghìn USD