Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) vừa đưa tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh tại huyện Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam) vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là tri thức quý báu, mang giá trị văn hóa, y học và kinh tế đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống quanh dãy núi Ngọc Linh.
 |
| Sâm Ngọc Linh mọc ở đỉnh núi Ngọc Linh với độ cao 1.500 m - 2.100 m so với mực nước biển. |
Chiều 14.5, ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Quảng Nam, cho biết Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL đã ký quyết định công nhận tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh tại huyện Nam Trà My là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Việc quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản này sẽ do UBND các cấp thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Theo hồ sơ đề nghị, tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh gắn liền với cộng đồng cư dân các xã Trà Linh, Trà Nam, Trà Cang, Trà Tập, Trà Dơn, Trà Leng, Trà Don, Trà Vinh và Trà Mai thuộc huyện Nam Trà My. Đặc biệt, xã Trà Linh là nơi tập trung vùng trồng sâm lớn nhất.
Sâm Ngọc Linh còn được gọi là cây "thuốc giấu", từ lâu đã được đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là người Xơ Đăng, xem là "thần dược" quý hiếm. Cây mọc tự nhiên ở độ cao 1.500 – 2.100 m trên núi Ngọc Linh, dưới tán rừng già, phân bố chủ yếu tại các thôn thuộc xã Trà Linh.
Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh hình thành từ quá trình cư dân bản địa sống dựa vào rừng và thiên nhiên, đúc kết qua nhiều thế hệ. Họ không chỉ biết cách tìm kiếm, khai thác mà còn nhân giống, trồng và chế biến sâm thành nhiều sản phẩm có giá trị dược liệu cao.
Việc phát triển nghề trồng sâm đã góp phần thay đổi tập quán sản xuất của người dân từ hái lượm sang sản xuất chuyên canh, đầu tư thâm canh, giúp nhiều hộ dân ở Nam Trà My thoát nghèo bền vững.
Sâm Ngọc Linh hiện được công nhận là sản phẩm quốc gia với giá trị dinh dưỡng và dược tính đã được nghiên cứu, ứng dụng rộng rãi. Cùng với đó, nhiều sản phẩm chế biến từ sâm đang phục vụ tốt nhu cầu thị trường, làm phong phú thêm đặc sản địa phương.
Việc công nhận di sản lần này không chỉ giúp bảo tồn một kho tàng tri thức dân gian độc đáo mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho kinh tế - văn hóa vùng cao Quảng Nam.
|
Top 5 nhân sâm tốt nhất thế giới Sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis), còn gọi là cây thuốc giấu hay sâm Việt Nam, là loài sâm quý hiếm thuộc họ cam tùng, được ghi trong Sách đỏ thực vật Việt Nam. Đây là loại nhân sâm thứ 20 được phát hiện trên thế giới và được xếp vào top 5 nhân sâm tốt nhất toàn cầu. Sâm Ngọc Linh có hàm lượng saponin cao nhất trong các loài thuộc chi Panax (12–15%), cùng 14 axít béo, 16 axít amin (8 loại thiết yếu) và 18 nguyên tố khoáng. Nhờ giá trị dược tính vượt trội, loại sâm này hiện có giá cao hơn cả sâm Triều Tiên trên thị trường quốc tế. |
