Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đã tạo ra động lực mạnh mẽ cho ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội, khi nhiều dòng thuế quan được cắt giảm hoặc xóa bỏ. Các mặt hàng mây tre, gốm sứ, đồ nội thất và phụ kiện thủ công của Việt Nam nhờ đó có lợi thế rõ rệt về giá tại thị trường châu Âu so với nhiều quốc gia trong khu vực. Đây là cơ hội quan trọng để doanh nghiệp xuất khẩu tăng trưởng, đồng thời nâng tầm thương hiệu sản phẩm truyền thống Việt Nam ra thế giới.

Tuy nhiên, ưu đãi thuế chỉ là bước đầu. Để duy trì lợi thế cạnh tranh, doanh nghiệp phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường, năng lượng, quản lý chất thải và trách nhiệm xã hội – yếu tố đang ngày càng được các nhà nhập khẩu EU yêu cầu. Người tiêu dùng châu Âu chú trọng đến sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, vật liệu thân thiện môi trường và quy trình sản xuất minh bạch. Nếu doanh nghiệp không chứng minh được các yếu tố này, họ có thể mất cơ hội xuất khẩu, dù đã hưởng thuế suất ưu đãi.

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Hà Nội cần đáp ứng được các tiêu chuẩn để vào thị trường châu Âu.

Theo Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đầu tư vào hệ thống xử lý chất thải, tiết kiệm năng lượng, và cải tiến công nghệ sản xuất. Các sản phẩm như đồ gốm, mây tre hay nội thất đang được thiết kế, chế tác theo hướng giảm thiểu tác động môi trường. Việc áp dụng các chứng nhận quốc tế như FSC (rừng bền vững), SA8000 (trách nhiệm xã hội) hay các chứng nhận về môi trường đang trở thành “giấy thông hành” quan trọng để sản phẩm Việt Nam tiếp cận thị trường cao cấp EU.

Chủ tịch Hiệp hội, bà Hà Thị Vinh, nhấn mạnh rằng việc xanh hóa sản xuất không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường EU mà còn nâng cao giá trị thương hiệu Việt. Các doanh nghiệp xuất khẩu thành công là những đơn vị chủ động xây dựng quy trình sản xuất minh bạch, quản lý nguồn nguyên liệu và kiểm soát chất thải một cách chặt chẽ. Đây là yêu cầu cần thiết trong bối cảnh EU thắt chặt các quy định về môi trường và áp dụng cơ chế kiểm soát carbon (CBAM) đối với hàng nhập khẩu.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam, ông Lê Bá Ngọc, cho biết doanh nghiệp phải kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nguyên liệu đến sản xuất, đóng gói và vận chuyển. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn về phát thải, năng lượng và điều kiện lao động không còn là tùy chọn mà là điều kiện bắt buộc để duy trì thị phần tại EU.

Ngoài nỗ lực từ doanh nghiệp, chính quyền Hà Nội cũng triển khai nhiều chương trình hỗ trợ để nâng cao năng lực cạnh tranh. Thành phố tập trung xúc tiến thương mại, hướng dẫn xuất xứ, tư vấn chuẩn hóa quy trình và hỗ trợ chuyển đổi số trong quản lý sản xuất. Những hoạt động này giúp doanh nghiệp thủ công mỹ nghệ thích ứng với tiêu chuẩn xanh, từ đó tăng cơ hội xuất khẩu và nâng cao giá trị thương hiệu.

Triển vọng của ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội phụ thuộc vào khả năng thích ứng với tiêu chuẩn xanh. Những doanh nghiệp chủ động áp dụng công nghệ sạch, kiểm soát phát thải, quản lý nguyên liệu và tích hợp yếu tố bền vững ngay từ khâu thiết kế sẽ có lợi thế cạnh tranh lâu dài. Khi các quy định môi trường tại EU ngày càng khắt khe, việc chuyển đổi sớm sẽ giúp doanh nghiệp dẫn dắt thị trường thay vì bị động thích ứng.

Đồng thời, đây cũng là cơ hội để ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội khẳng định giá trị văn hóa và sáng tạo truyền thống. Sản phẩm không chỉ đẹp, tinh xảo mà còn thân thiện môi trường, minh bạch trong quy trình sản xuất, từ đó ghi dấu ấn trên thị trường quốc tế. Nếu làm tốt, doanh nghiệp sẽ tận dụng triệt để EVFTA, giữ vững thị phần tại châu Âu và nâng tầm thương hiệu thủ công mỹ nghệ Việt Nam trên bản đồ thế giới.