Kim ngạch xuất khẩu sầu riêng tháng 9 ước đạt 800-900 triệu USD - mức cao chưa từng có trong lịch sử.

Cú vấp đầu năm khiến xuất khẩu sụt giảm mạnh

Đầu năm 2025, xuất khẩu sầu riêng Việt Nam gặp phải thử thách chưa từng có khi một số lô hàng bị Trung Quốc trả về do không đáp ứng các yêu cầu về kiểm dịch và an toàn thực phẩm, đặc biệt liên quan đến chất vàng O và cadimi. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhận định đây là cú vấp quan trọng, gây tác động trực tiếp tới kim ngạch xuất khẩu và đời sống người trồng.

Theo số liệu sơ bộ, trong ba tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng mỗi tháng đều dưới 100 triệu USD, thấp hơn rất nhiều so với tiềm năng và kỳ vọng. Tháng 4 mới nhích lên trên 100 triệu USD, tháng 5 đạt 204 triệu USD nhưng vẫn chưa khôi phục hoàn toàn. Sự sụt giảm khiến giá sầu riêng tại vườn giảm mạnh, tác động trực tiếp đến thu nhập của nhiều hộ nông dân và gia đình trồng sầu riêng. Áp lực tài chính gia tăng, việc thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm trở nên khó khăn, đồng thời tạo rủi ro cho doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng.

Ông Nguyên nhấn mạnh bài học quan trọng từ sự cố: các doanh nghiệp và nông dân phải kiểm soát chất lượng toàn diện từ khâu trồng trọt, thu hoạch, chế biến đến đóng gói trước khi xuất khẩu. Việc tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ giúp duy trì ổn định xuất khẩu mà còn bảo vệ uy tín thương hiệu sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế. “Nếu doanh nghiệp và nông dân không kịp điều chỉnh, thị trường Trung Quốc – chiếm gần 90% kim ngạch – sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng,” ông Nguyên cảnh báo. Đây cũng là lời nhắc về tầm quan trọng của quản trị chuỗi cung ứng chặt chẽ và phối hợp giữa doanh nghiệp, nông dân và cơ quan quản lý để tránh lặp lại tình trạng hàng bị trả về, giảm giá trị sản phẩm và thiệt hại kinh tế.

Điều chỉnh quy trình giúp phục hồi xuất khẩu kỷ lục

Trước tình hình này, từ tháng 6/2025, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng đã chủ động điều chỉnh quy trình sản xuất và vận hành chuỗi cung ứng, nhằm đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt của phía Trung Quốc. Ông Đặng Phúc Nguyên cho biết, việc kiểm soát chất lượng từ trồng trọt, thu hoạch đến đóng gói là yếu tố then chốt giúp sầu riêng hồi phục mạnh mẽ và duy trì uy tín trên thị trường quốc tế.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã ban hành Quyết định 3015 về “Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm với quả sầu riêng tươi xuất khẩu”, lần đầu tiên áp dụng cơ chế kiểm soát riêng cho một loại trái cây. Nhờ các biện pháp đồng bộ này, từ tháng 6 đến tháng 8, xuất khẩu sầu riêng đạt khoảng 1,7 tỷ USD, trong đó Trung Quốc chiếm gần 90% kim ngạch. Tháng 9 dự báo đạt 800–900 triệu USD – mức cao nhất trong lịch sử, nhờ vụ cao điểm thu hoạch tại Tây Nguyên và nguồn cung ổn định.

Giá sầu riêng RI6 loại đẹp dao động 52.000–65.000 đồng/kg, sầu Thái đẹp 72.000–90.000 đồng/kg, giúp nhiều hộ nông dân thu lãi tiền tỷ. Cơ quan quản lý Việt Nam phối hợp với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để tạo thuận lợi trong kiểm dịch và giải quyết thủ tục xuất khẩu. Theo ông Nguyên, sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp, nông dân và cơ quan quản lý không chỉ khôi phục kim ngạch mà còn tạo cơ sở cho xuất khẩu bền vững, biến “cú vấp” đầu năm thành bài học quản trị quan trọng và mở ra cơ hội chưa từng có cho sầu riêng Việt Nam.

Tổng hợp 9 tháng năm 2025, xuất khẩu rau quả ước đạt hơn 6,11 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ, trong đó sầu riêng đóng vai trò đầu tàu. Kim ngạch tháng 9 dự kiến gần 1,3 tỷ USD, mức cao kỷ lục, góp phần đưa ngành rau quả vượt mục tiêu năm. Quá trình điều chỉnh quy trình và kiểm soát chất lượng, cùng ý kiến chuyên gia ông Nguyên, nhấn mạnh bài học quản trị và cơ hội phát triển bền vững cho toàn ngành.

Lợi thế phát triển cây mắc ca tại Gia Lai

Xuất khẩu rau quả tháng 8 đạt kỷ lục 951 triệu USD

Xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch từ Gia Lai

Siết quản lý để bảo đảm chất lượng nông sản xuất khẩu

Rau quả Việt “tăng tốc”, xuất khẩu chạm mốc gần 1,3 tỉ USD