Ngành hàng không Việt Nam dẫn đầu tốc độ tăng trưởng khu vực
Với mức tăng trưởng ấn tượng 121% trong thập kỷ qua, vận tải hàng không Việt Nam đã vượt qua nhiều đối thủ để vươn lên dẫn đầu trong top 10 thị trường phát triển nhanh nhất châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, đi kèm với vị thế mới là cuộc cạnh tranh gay gắt về thị phần giữa các hãng bay và áp lực giải tỏa điểm nghẽn hạ tầng khi bước vào chu kỳ bùng nổ 10 năm tới.
| Cục Hàng không chỉ đạo chấn chỉnh kiểm tra hành lý xách tay, tránh gây phiền hà Các hãng hàng không khôi phục chuyến bay tới vùng mưa lũ |
| Với mức tăng trưởng ấn tượng 121% trong thập kỷ qua, vận tải hàng không Việt Nam đã vượt qua nhiều đối thủ để vươn lên dẫn đầu trong top 10 thị trường phát triển nhanh nhất châu Á - Thái Bình Dương. |
Vị thế quán quân và cuộc đua thị phần khốc liệt
Số liệu từ báo cáo mới nhất của SHS Research cho thấy bức tranh đầy sôi động của ngành hàng không Việt Nam. Giai đoạn 2014 - 2024, ngành vận tải hàng không ghi nhận mức tăng trưởng 121%, một con số kỷ lục đưa Việt Nam trở thành điểm sáng nổi bật nhất khu vực. Động lực chính cho sự bứt phá này đến từ sự bùng nổ của du lịch và nhu cầu giao thương, với vận tải quốc tế tăng trưởng 150% và nội địa tăng 105%.
Tuy nhiên, miếng bánh thị phần đang chứng kiến sự phân hóa rõ rệt. Thị trường nội địa hiện nay là thế trận "song mã" vững chắc giữa Vietnam Airlines và Vietjet Air, khi hai hãng này nắm giữ hơn 86% thị phần. Các hãng nhỏ hơn như Bamboo Airways (6,9%) hay Pacific Airlines (2,4%) đang bị bỏ lại khá xa do quá trình tái cấu trúc.
Đáng chú ý, Vietjet Air đang cho thấy sự lấn lướt khi liên tục dẫn đầu thị phần nội địa từ năm 2020 đến nay nhờ chiến lược chi phí thấp linh hoạt. Năm 2024, Vietjet chiếm khoảng 44% thị phần nội địa và áp đảo trên đường bay quốc tế với 56% thị phần của các hãng Việt Nam. Ở phía bên kia chiến tuyến, Vietnam Airlines đang nỗ lực lấy lại đà tăng trưởng bằng việc xúc tiến đầu tư thêm 50 máy bay thân hẹp, báo hiệu một giai đoạn cạnh tranh tay đôi còn quyết liệt hơn nữa trong thời gian tới.
Cởi trói hạ tầng để đón chu kỳ bùng nổ mới
Bước sang năm 2025 và tầm nhìn đến 2030, ngành hàng không đứng trước cơ hội vàng nhưng cũng đầy thách thức. Dự báo năm 2025, lượng khách quốc tế sẽ đạt 48 triệu lượt (tăng 17%) nhờ chính sách visa thông thoáng, trong đó Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn là các thị trường chủ lực. Khách nội địa cũng dự kiến đạt 76 triệu lượt. Chính phủ đặt mục tiêu tham vọng đến năm 2030 sẽ đón 35 triệu khách quốc tế và 160 triệu khách nội địa, đưa du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Để đáp ứng nhu cầu này, đội bay của Việt Nam dự kiến sẽ mở rộng lên 193 chiếc vào cuối năm 2025 và chạm mốc 260 chiếc vào năm 2027. Song, rào cản lớn nhất hiện nay chính là hạ tầng. Hệ thống 22 cảng hàng không hiện tại với tổng công suất 106,5 triệu khách/năm đang chịu áp lực lớn. Các sân bay cửa ngõ như Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cam Ranh thường xuyên hoạt động tới 150% công suất thiết kế.
Lời giải cho bài toán này nằm ở Quy hoạch tổng thể phát triển 30 sân bay đến năm 2030 và làn sóng xã hội hóa đầu tư hạ tầng. Sự tham gia của các tập đoàn tư nhân như Sun Group với các dự án sân bay Gia Bình, hay đề xuất tại Phan Thiết, Vân Phong đang tạo nên luồng gió mới. Việc huy động nguồn lực tư nhân vào các sân bay quy mô dưới 30 triệu khách/năm được kỳ vọng sẽ sớm tháo gỡ nút thắt hạ tầng, giúp ngành hàng không Việt Nam duy trì vững chắc vị thế dẫn đầu khu vực trong thập kỷ tới.
