Món quà nơi dẻo cao

Trùng Khánh - quê hương của loại hạt dẻ nức tiếng gần xe là huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Cao Bằng, cách trung tâm thành phố 62 km theo tỉnh lộ 206. Nhờ điều kiện không khí mát lành cùng thổ nhưỡng trời ban nên cây hạt dẻ ở đây sinh trưởng tốt, cho hạt rất ngon.

Hạt dẻ Trùng Khánh nhỏ nhất cũng bằng ngón chân cái, vỏ mỏng, hạt màu vàng sẫm, bùi và thơm ngậy. Để chế biến các món ăn thường vỏ hạt dẻ rất cứng nên muốn nó chín cần phải luộc kỹ. Có người còn cẩn thận khía sẵn vài đường trên vỏ hạt để khi chín dễ bóc. Sau khi luộc chín, có thể rang lại hạt dẻ một lượt đến khi dậy mùi thơm tự nhiên. Từ đó người chế biến có thể ninh hạt dẻ với chân giò như một món hầm, có thể xay bột hạt dẻ làm nhân bánh, có thể hấp hạt dẻ để ăn như kiểu người ta hấp hạt mít...

Hạt dẻ rang. Ảnh minh họa

Không chỉ luộc hay rang, người Cao bằng còn tách vỏ hạt dẻ đã được rang chín để lấy nhân rồi giã nghiền thành bột trộn đều vào cốm làm từ giống nếp Pì Pất. Món cốm này vì thế vừa mang cái dẻo thơm của nếp, vừa ngọt bùi vị hạt dẻ, khách phương xa ăn một lần nhớ mãi.

Nâng tầm thương hiệu

Hạt dẻ Trùng Khánh là một trong những sản phẩm được dự kiến gắn 2 sao trong năm 2020. Đặc sản này đang có những thuận lợi để nâng tầm thương hiệu sản phẩm.

Nhận thấy thổ nhưỡng thuận lợi, khí hậu phù hợp cho cây hạt dẻ, huyện Trùng Khánh xác định cây hạt dẻ là cây trồng đặc sản có nguồn gốc bản địa cần đẩy mạnh khai thác. Huyện đã ban hành chính sách hỗ trợ, phát triển cây hạt dẻ gắn với quảng bá du lịch thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao.

Ảnh minh họa

Tại các xã vùng quy hoạch như Đình Minh, Phong Châu, Chí Viễn, Khâm Thành, Ngộc Côn, Ngọc Khê… đã giao chỉ tiêu trồng mới mỗi xã từ 15 - 30ha cây hạt dẻ với phương thức nhà nước hỗ trợ giống, có nghiệm thu tỷ lệ mọc, hướng dẫn chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Đến nay, toàn huyện Trùng Khánh có hơn 200ha dẻ, trong đó hơn 170ha đang cho thu hoạch. Mấy năm gần đây, toàn huyện trồng mới khoảng 70ha. Người dân cho biết số hạt thu được chưa kịp rao bán thì đã có người tới đặt mua, cung không đủ cầu. Đáng tiếc là có nhiều hộ gia đình trồng xong không quan tâm chăm sóc tốt nên để cây chết, phát triển kém hoặc bị trâu bò phá hoại.

Thực tế việc trồng cây hạt dẻ rất phù hợp với chương trình OCOP - chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội lực và gia tăng giá trị; là giải pháp, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Trọng tâm của chương trình OCOP là phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, do các thành phần kinh tế tư nhân (doanh nghiệp, hộ sản xuất) và kinh tế tập thể thực hiện.

Người dân mong muốn sau khi sản phẩm hạt dẻ được gắn sao theo chương trình OCOP thì thương hiệu, giá trị của hạt dẻ Trùng Khánh sẽ được nâng tầm, đem lại thu nhập cao hơn cho người dân.

Hà An