Tính đến cuối năm 2019, theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) cả nước có 372 khu công nghiệp được thành lập. Trong đó, có 280 khu công nghiệp đi vào hoạt động, tăng 29 khu công nghiệp so với 2018 và 92 khu công nghiệp đang trong giai đoạn xây dựng cơ bản. Bên cạnh đó, có 698 cụm công nghiệp đang hoạt động (tăng 9 cụm công nghiệp so với năm 2018).

Cũng theo Bộ TN&MT, có khoảng hơn 4.500 làng nghề, trong đó có hơn 2.000 làng nghề và làng nghề truyền thống được công nhận (tăng 170 làng so với năm 2018); có 833 đô thị (tăng 20 đô thị so với năm 2018), tỉ lệ đô thị hóa cả nước đạt khoảng 39,2%, tăng 0,8% so với năm 2018.

Bên cạnh sự gia tăng về số lượng của các khu, cụm công nghiệp là sự tồn tại của những dự án, cơ sở thuộc loại hình sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường như: luyện kim, khai thác khoáng sản, phá dỡ tàu biển, sản xuất giấy, bột giấy, dệt nhuộm, thuộc da, lọc hoá dầu, nhiệt điện, sản xuất thép, hóa chất, phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật,...

Xả thải gây ô nhiễm luôn là vấn đề nóng trong nhiều năm trở lại đây.

Trên thực tế, thời gian vừa qua, hàng loạt những vi phạm xả thải gây ô nhiễm môi trường trong hoạt động sản xuất cũng liên tục diễn ra.

Cũng theo thống kê của Bộ TN&MT, hiện nay trên cả nước có trên 5.000 mỏ và điểm khai thác khoáng sản; khoảng 300 doanh nghiệp sản xuất giấy, bột giấy; 25 nhà máy nhiệt điện than đã vận hành thương mại, với tổng công suất lắp đặt là 18.294 MW; 65 dự án sản xuất gang thép có công suất 100.000 tấn/năm trở lên… cũng là một trong những nguồn gây ô nhiễm môi trường lớn, đặc biệt là nguy cơ xả thải trực tiếp vào nguồn nước.

Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 đã có nhiều quy định về quản lý, thắt chặt hoạt động đảm bảo môi trường, nhưng trước tốc độ phát triển như hiện nay, nhiều quy định trong Luật đã cho thấy sự bất cập, chưa bắt kịp tình hình, nên việc dự thảo, sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường đã và đang được tiến hành.

Mới đây, ngày 24/03/2020, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định số 36/2020/NĐ-CP, quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, có hiệu lực thi hành từ ngày 10/05/2020.

Trong đó, mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước là 250 triệu đồng đối với cá nhân và 500 triệu đồng đối với tổ chức. Nghị định cũng quy định cụ thể mức phạt đối với hành vi vi phạm các quy định về phòng, chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước. Theo đó, phạt tiền từ 220-250 triệu đồng đối với hành vi xả khí thải độc hại trực tiếp vào nguồn nước.

Để triển khai Nghị định số 36/2020/NĐ-CP, mới đây Bộ TN&MT cũng đã có công văn số 2378/BTNMT&TNN yêu cầu triển khai thực hiện Nghị định nêu trên.

Theo đó, Bộ TN&MT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo nghiên cứu, quán triệt và tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trên các phương tiện truyền thông hoặc các hình thức phù hợp khác để bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của Nghị định. Trong đó, lưu ý nội dung mới quy định của Nghị định là tính toán số lợi bất hợp pháp khi áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do thực hiện hành vi vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước.

Phạt tiền từ 220-250 triệu đồng đối với hành vi xả khí thải độc hại trực tiếp vào nguồn nước.

Để bảo đảm sự tuân thủ pháp luật về tài nguyên nước, tránh tình trạng bị xử phạt vi phạm hành chính kèm theo biện pháp truy thu số lợi bất hợp pháp do thiếu thông tin, hiểu biết về chính sách, pháp luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành có liên quan tập trung thực hiện một số nhiệm vụ thuộc phạm vi quản lý nhà nước về tài nguyên nước theo trọng tâm sau đây:

Một là, rà soát, đôn đốc các tổ chức, cá nhân thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước và hành nghề khoan nước dưới đất thuộc trường hợp phải có giấy phép nhưng chưa có giấy phép hoặc phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước nhưng chưa nộp tiền cấp quyền khẩn trương nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép, hồ sơ tính tiền cấp quyền tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo đúng quy định của pháp luật.

Hai là, tổ chức thanh tra, kiểm tra, trường hợp phát hiện có vi phạm, thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với các công trình đã khai thác, sử dụng tài nguyên nước nhưng chưa có giấy phép cần áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm. Việc tính toán số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước được thực hiện theo quy định tại điểm r khoản 3 Điều 4 của Nghị định.

Trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định, nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị UBND tỉnh phản ánh về Bộ Tài nguyên và Môi trường để xem xét, hướng dẫn.

Hạ Vy