Hồi sinh “gỗ vàng” nơi núi đá, nông dân thu tiền tỷ mỗi năm
Không chỉ góp phần quan trọng trong việc bảo tồn loài thực vật đặc hữu đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, mô hình ươm giống cây hoàng đàn Hữu Liên tại xã Vạn Linh (Chi Lăng, Lạng Sơn) còn mở ra hướng đi đột phá, giúp nhiều hộ dân vươn lên làm giàu với thu nhập hàng tỷ đồng.
Từ loài cây bên bờ vực tuyệt chủng đến “mỏ vàng” lộ thiên
Theo Báo Lạng Sơn, hoàng đàn Hữu Liên từ lâu đã được biết đến là loài cây quý hiếm, chỉ xuất hiện tự nhiên tại địa phận tỉnh này. Sở hữu chất gỗ có mùi thơm dịu đặc trưng, vừa được ưa chuộng làm đồ mỹ nghệ cao cấp, vừa có tinh dầu dùng trong y học và nước hoa, hoàng đàn từng bị khai thác đến mức kiệt quệ.
Trước nguy cơ tuyệt chủng ngoài tự nhiên, việc người dân xã Vạn Linh (huyện Chi Lăng) phát triển thành công mô hình ươm giống loài cây này được ví như một sự “hồi sinh” đầy ý nghĩa đối với “kho báu” của núi rừng Lạng Sơn.
Nhận thấy nhu cầu thị trường ngày càng lớn, những năm gần đây, phong trào ươm cây giống hoàng đàn tại Vạn Linh phát triển mạnh mẽ. Toàn xã hiện có 7 hộ gia đình sở hữu vườn ươm quy mô lớn, mỗi năm cung cấp ra thị trường hàng nghìn cây giống.
 |
| Anh Vũ Việt Nghĩa, thôn Mỏ Rọ, xã Vạn Linh kiểm tra chất lượng cây giống hoàng đàn Hữu Liên. Ảnh: Báo Lạng Sơn |
Thu nhập tiền tỷ nhờ ươm “gỗ quý”
Là một trong những người tiên phong tại địa phương, ông Hồ Văn Thôi (thôn Lũng Na, xã Vạn Linh) đã bắt đầu bén duyên với nghề ươm hoàng đàn từ năm 2015. Khởi đầu với vài trăm cây thử nghiệm, đến nay gia đình ông đã mở rộng quy mô vườn ươm lên diện tích 2 sào.
Chia sẻ về hiệu quả kinh tế, ông Thôi cho biết: “Hiện tại, trung bình mỗi năm tôi xuất bán khoảng 2.000 cây giống. Với giá bán dao động từ 1 đến 1,2 triệu đồng/cây tùy kích cỡ, sau khi trừ hết chi phí, gia đình thu về khoảng 1,2 tỷ đồng lợi nhuận.”
Tiếp nối thành công của những người đi trước, anh Vũ Việt Nghĩa (thôn Mỏ Rọ, xã Vạn Linh) cũng đã gặt hái được những "trái ngọt" đầu tiên. Bắt tay vào làm từ năm 2019 với mong muốn bảo tồn giống cây quê hương, anh Nghĩa vừa làm vừa tự mày mò học hỏi kỹ thuật. Đến năm 2024, tỷ lệ hạt nảy mầm tại vườn của anh đã đạt mức 50%.
Chỉ tính riêng từ đầu năm 2024 đến nay, anh Nghĩa đã bán ra thị trường 1.000 cây giống với mức giá từ 200.000 – 500.000 đồng/cây, mang lại thu nhập trên 300 triệu đồng. “Ngoài 5.000 cây giống đang sẵn sàng xuất bán, tôi còn đang nghiên cứu phát triển thêm dòng cây bon sai hoàng đàn, dự kiến giá trị sẽ cao gấp 10 – 20 lần so với cây thương phẩm bình thường”, anh Nghĩa tiết lộ về hướng đi mới.
Kỳ công kỹ thuật và sự đồng hành của cơ quan chức năng
Mặc dù mang lại hiệu quả kinh tế cao, nhưng nghề ươm hoàng đàn không hề đơn giản. Theo kinh nghiệm của các hộ dân tại Vạn Linh, quy trình ươm đòi hỏi kỹ thuật khắt khe và sự tỉ mỉ. Hạt giống phải được ngâm nước, ủ trong hai tuần trước khi gieo vào bầu đất thịt trộn phân chuồng. Tỷ lệ nảy mầm và tỷ lệ sống của cây con thường thấp, buộc người trồng phải chăm sóc hết sức cẩn trọng.
Để đảm bảo tính bền vững và tuân thủ pháp luật trong việc kinh doanh loài thực vật quý hiếm, chính quyền xã Vạn Linh đã phối hợp chặt chẽ với Hạt Kiểm lâm khu vực Chi Lăng.
Bà Dương Thị Út Nhâm, Phó Hạt trưởng phụ trách Hạt Kiểm lâm khu vực Chi Lăng cho biết: “Chúng tôi thường xuyên tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện đăng ký và cấp mã số vườn ươm theo quy định. Đến nay, cả 7 cơ sở tại xã đều đã được Chi cục Kiểm lâm tỉnh cấp mã số cơ sở trồng thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.”
Cũng theo bà Nhâm, việc giám sát chặt chẽ quy trình kỹ thuật và nguồn gốc xuất xứ không chỉ giúp bảo tồn nguồn gen quý mà còn tạo hành lang pháp lý thuận lợi để người dân yên tâm sản xuất, nâng cao vị thế và giá trị của cây hoàng đàn Hữu Liên trên thị trường.
