Doanh nghiệp thủy sản phân hóa mạnh vì rào cản thuế quan tại Mỹ
Ngành thủy sản Việt Nam đang đối mặt với các rào cản thuế tại Mỹ, khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu chậm lại hoặc gần như không tăng trưởng. Tuy nhiên, trong khi một số "ông lớn" như Sao Ta, Vĩnh Hoàn gặp khó, thì Navico vẫn báo lãi kỷ lục nhờ chiến lược thị trường khác biệt.
 |
| Ngành thủy sản Việt Nam đang đối mặt với các rào cản thuế tại Mỹ, khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu chậm lại hoặc gần như không tăng trưởng. |
Gánh nặng thuế quan và áp lực từ thị trường chủ lực
Theo báo cáo tài chính quý 3-2025 vừa công bố, Công ty CP Thực phẩm Sao Ta (FMC) ghi nhận lợi nhuận sau thuế 9 tháng năm 2025 đạt 251,2 tỉ đồng, tăng 6,7% so với cùng kỳ dù phải chịu gần 193 tỉ đồng thuế đối ứng. Cụ thể, lũy kế 9 tháng đầu năm nay, Sao Ta ghi nhận doanh thu tăng trưởng 23%, đạt 6.850 tỉ đồng.
Một trong những nguyên nhân khiến tăng trưởng của doanh nghiệp chậm lại là chi phí hoạt động tăng mạnh, đặc biệt chi phí bán hàng tăng gấp đôi so với cùng kỳ, lên 511 tỉ đồng. Đáng chú ý, từ đầu năm công ty phát sinh gần 193 tỉ đồng chi phí thuế đối ứng, trong khi cùng kỳ không ghi nhận khoản này. Ngoài ra, công ty còn ghi nhận phí thuế chống bán phá giá gần 98 tỉ đồng và chi phí thuế chống trợ cấp gần 60 tỉ đồng, đều tăng vọt 98% và 158% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Chứng khoán Bảo Việt, ngành tôm nói chung và Sao Ta nói riêng đang đối mặt với ba loại thuế quan tại Mỹ: thuế đối ứng, thuế chống bán phá giá (CBPG) và thuế chống lẩn tránh (CVD). Trước đó, ngày 6-6, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) công bố mức thuế chống bán phá giá (AD) trong kỳ xem xét hành chính thứ 19 (POR19), theo đó mức thuế áp dụng cho Stapimex vượt 35% và Sao Ta cũng chịu mức tương tự. Năm 2025, Sao Ta đặt mục tiêu doanh thu 6.540 tỉ đồng và lợi nhuận trước thuế 420 tỉ đồng. Với kết quả sau 3 quý, công ty đã vượt kế hoạch doanh thu nhưng mới thực hiện được 57% chỉ tiêu lợi nhuận.
Tương tự, báo cáo kết quả kinh doanh tháng 8 của Công ty CP Vĩnh Hoàn (VHC) cho biết tổng doanh thu tháng đạt 1.076 tỉ đồng, giảm 8% so với cùng kỳ. Xét theo cơ cấu sản phẩm, doanh thu cá tra tháng 8 giảm 24% so với cùng kỳ còn 558 tỉ đồng.
Xét theo thị trường xuất khẩu chủ lực, doanh thu từ Mỹ và Trung Quốc của Vĩnh Hoàn giảm mạnh hai chữ số, lần lượt giảm 36% còn 271 tỉ đồng và giảm 31% còn 73 tỉ đồng. Ngược lại, doanh thu từ EU tăng 20% lên 244 tỉ đồng, trong khi thị trường nội địa tăng 10% lên 324 tỉ đồng, trở thành đóng góp lớn nhất trong cơ cấu doanh thu.
Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu FMC giảm 6% trong 1 tháng trở lại đây, trong khi đó, cổ phiếu của VHC giảm nhẹ 5%.
"Sống khỏe" nhờ chiến lược đa dạng hóa thị trường
Khác với Vĩnh Hoàn, một doanh nghiệp xuất khẩu cá tra hàng đầu của Việt Nam là Công ty CP Nam Việt (Navico - ANV) vẫn duy trì phong độ ổn định từ đầu năm.
Theo báo cáo tài chính quý 3, Navico ghi nhận doanh thu thuần vượt 2.000 tỉ đồng, tăng gấp rưỡi so với cùng kỳ. Nhờ giá vốn tăng chậm hơn, lợi nhuận gộp tăng mạnh 182%, đạt 487 tỉ đồng - mức cao nhất trong lịch sử. Tương ứng, lợi nhuận sau thuế của Navico đạt 283 tỉ đồng, gấp 10 lần cùng kỳ năm trước.
Lũy kế 9 tháng đầu năm, Navico cho biết doanh thu tăng trưởng 36% lên trên 4.800 tỉ đồng. Lợi nhuận trước thuế thu về 857 tỉ đồng, gấp hơn 13 lần cùng kỳ năm ngoái. Năm nay, Navico đặt mục tiêu doanh thu 6.200-7.000 tỉ và có lãi trước thuế 500 tỉ đồng. Với kết quả trên, đơn vị đã thực hiện được 67-78% mục tiêu doanh thu và sớm vượt 71% chỉ tiêu lợi nhuận.
Điểm khác biệt lớn nhất là thị trường xuất khẩu chủ lực của Navico không phải là Mỹ. Ông Doãn Tới - tổng giám đốc từng cho biết, trong tháng 6-2025, các thị trường xuất khẩu chính của công ty là Trung Quốc, Trung Đông, Brazil, châu Á, Mexico… Trong đó, Mỹ chỉ là thị trường xuất khẩu tiềm năng của công ty, đặc biệt với hai sản phẩm chủ lực là cá tra và cá rô phi.
Nhờ kết quả kinh doanh tích cực, cổ phiếu ANV đã tăng 20% trong 1 tháng trở lại đây, cho thấy sự lạc quan của nhà đầu tư.
