Thanh long xuất khẩu lao dốc, hàng trăm tấn ùn ứ vì vướng thủ tục
Xuất khẩu thanh long của Việt Nam trong tháng 6 giảm mạnh tới 53% so với tháng trước, chủ yếu do thiếu hụt sản lượng và khó khăn trong việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho thị trường EU. Thực trạng này khiến hàng trăm tấn thanh long bị lưu kho lạnh, thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp.
![]() |
| Xuất khẩu thanh long của Việt Nam trong tháng 6 giảm mạnh tới 53% so với tháng trước. |
Xuất khẩu giảm sâu, thị trường lớn đồng loạt sụt mua
Theo thống kê mới nhất từ Cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu thanh long trong tháng 6 chỉ đạt 25,7 triệu USD – mức giảm lên tới 53% so với tháng trước và thấp hơn 7% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 6 tháng đầu năm, tổng kim ngạch mặt hàng này chỉ đạt 294 triệu USD, giảm nhẹ 1,5% so với cùng kỳ.
Đáng chú ý, trong top 10 thị trường nhập khẩu thanh long lớn nhất của Việt Nam tháng qua, tất cả đều giảm mạnh lượng mua. Trung Quốc – thị trường chiếm tỷ trọng cao nhất – chỉ nhập khoảng 15 triệu USD, tức giảm 60% so với tháng trước. Các thị trường tiềm năng khác như Ấn Độ, Mỹ, UAE cũng đồng loạt giảm từ 48% đến 57%. Các khu vực còn lại ghi nhận mức giảm nhẹ hơn, dao động từ 2% đến 40%.
Lý giải nguyên nhân khiến thanh long xuất khẩu rơi vào đà lao dốc, ông Huỳnh Cảnh – Chủ tịch Hiệp hội thanh long tỉnh Bình Thuận – cho biết, thời điểm tháng 5 đến tháng 6 là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết nắng mưa thất thường gây ảnh hưởng lớn đến năng suất cây trồng. Nhiều diện tích bị nấm bệnh, trong khi hàng chong đèn cũng ít do người dân hạn chế canh tác, khiến nguồn cung sụt giảm đáng kể.
Bên cạnh đó, theo ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam – yếu tố cạnh tranh từ thị trường quốc tế cũng góp phần làm suy giảm lượng xuất khẩu. Thời điểm này, nhiều quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và các nước Nam Mỹ bước vào vụ thu hoạch nội địa, khiến thanh long Việt gặp khó khi cạnh tranh về giá và thời gian giao hàng.
Giấy chứng nhận bị ách tắc, doanh nghiệp thiệt hại nặng
Không chỉ gặp khó về sản lượng và cạnh tranh thị trường, doanh nghiệp xuất khẩu thanh long còn phải đối mặt với trở ngại lớn từ thủ tục hành chính, đặc biệt là việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm để xuất sang châu Âu.
Từ ngày 1/7, Thông tư số 12 chính thức có hiệu lực, chuyển thẩm quyền cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm từ Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật sang cho UBND cấp tỉnh. Tuy nhiên, quá trình chuyển giao này chưa được thực hiện suôn sẻ, dẫn tới tình trạng gián đoạn kéo dài trong cấp phép.
Một doanh nghiệp cho biết, có những lô hàng đã bị lưu kho lạnh tới 10 ngày mà chưa được cấp giấy, khiến thanh long bắt đầu hư hỏng. Tính đến ngày 25/7, đã có hơn 100 tấn thanh long bị hư do bảo quản kéo dài, trong khi còn 50–70 tấn khác đang tiếp tục chờ xác nhận từ cơ quan chức năng. Đáng lo ngại, đến thời điểm đó, vẫn chưa có tỉnh nào thực hiện cấp giấy chứng nhận theo quy định mới.
Dù đến ngày 26/7, tình hình đã phần nào được tháo gỡ khi một số tỉnh bắt đầu vào cuộc, nhưng sự chậm trễ nói trên đã gây thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh thị trường EU có yêu cầu kiểm dịch nghiêm ngặt và thời gian giao hàng khắt khe.
Trước tình trạng này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu UBND các tỉnh phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành liên quan nhằm tháo gỡ kịp thời khó khăn trong khâu chứng nhận. Theo chỉ đạo, các giải pháp cần được triển khai đồng bộ để tránh tái diễn tình trạng hàng nghìn tấn thanh long, hồ tiêu và các loại nông sản khác bị ùn ứ tại kho lạnh, ảnh hưởng đến uy tín xuất khẩu của Việt Nam.
