Nghịch lý "đi lùi" cấu hình

Theo các báo cáo mới nhất từ TrendForce, cuộc khủng hoảng nguồn cung bộ nhớ DRAM – vốn được dự báo kéo dài đến quý IV/2027 đang buộc các hãng sản xuất điện thoại thông minh phải điều chỉnh lại chiến lược phần cứng. Thay vì chạy đua cấu hình như mọi năm, thị trường năm 2026 có thể chứng kiến sự quay trở lại của các thiết bị chỉ trang bị 4 GB RAM ở phân khúc giá rẻ - mức dung lượng tưởng chừng đã lỗi thời.

Thay vì chạy đua cấu hình như mọi năm, thị trường năm 2026 có thể chứng kiến sự quay trở lại của các thiết bị chỉ trang bị 4 GB RAM ở phân khúc giá rẻ.

Tác động của đợt khan hiếm này lan rộng đến cả phân khúc tầm trung và cận cao cấp. Cụ thể:

Các dòng máy tầm trung vốn định hình ở mức 12 GB RAM nhiều khả năng sẽ bị hạ xuống 8 GB, thậm chí 6 GB ở phiên bản tiêu chuẩn.

Dự báo sản lượng các thiết bị 12 GB RAM sẽ bị cắt giảm tới 40% để nhường chỗ cho các dòng máy 6 GB hoặc 8 GB.

Ở phân khúc flagship, xu hướng phổ cập 16 GB RAM đang chững lại. Những cấu hình "khủng" như 24 GB RAM, từng được quảng bá là tiêu chuẩn cho điện thoại AI, có nguy cơ biến mất trong thời gian tới.

Nguyên nhân từ "cơn khát" hạ tầng AI

Nguyên nhân sâu xa của sự thiếu hụt này không đến từ sự tắc nghẽn vận chuyển, mà xuất phát từ sự dịch chuyển trong dây chuyền sản xuất. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu đã khiến nhu cầu về chip bộ nhớ băng thông cao (HBM) và DDR5 cho các trung tâm dữ liệu tăng vọt.

Samsung – "gã khổng lồ" trong ngành bán dẫn và các nhà sản xuất bộ nhớ lớn khác đang ưu tiên chuyển hướng dây chuyền sang các dòng sản phẩm phục vụ doanh nghiệp (HBM, server DRAM) do biên lợi nhuận cao hơn. Điều này vô tình bóp nghẹt nguồn cung DRAM tiêu chuẩn dành cho các thiết bị điện tử tiêu dùng như smartphone và PC, đẩy giá thành linh kiện lên cao.

Người tiêu dùng chịu "thiệt đơn, thiệt kép"

Hệ quả của cuộc khủng hoảng này là người tiêu dùng sẽ phải chi nhiều tiền hơn cho những trải nghiệm ít hơn. Báo cáo từ Naver và thực tế thị trường cho thấy giá điện thoại thông minh dự kiến tăng mạnh vào năm 2026.

Điển hình là mẫu iQOO 15 mới ra mắt có giá khoảng 16,4 triệu đồng, tăng tới 33% so với phiên bản tiền nhiệm (iQOO 13 có giá 12,9 triệu đồng), tương đương mức chênh lệch 3,5 triệu đồng dù không có quá nhiều đột phá. Không chỉ smartphone, các hãng máy tính như Dell hay Lenovo cũng đã thông báo kế hoạch tăng giá sản phẩm từ 15-20% do chi phí linh kiện leo thang.

Ở phân khúc flagship, xu hướng phổ cập 16 GB RAM đang chững lại. Những cấu hình "khủng" như 24 GB RAM, từng được quảng bá là tiêu chuẩn cho điện thoại AI, có nguy cơ biến mất trong thời gian tới.

Theo thống kê của Counterpoint Research, trong quý III/2025, mẫu Galaxy A16 5G (8 GB RAM) là điện thoại Android bán chạy nhất. Tuy nhiên, nếu xu hướng cắt giảm tiếp diễn, người dùng ở phân khúc phổ thông này sẽ buộc phải chấp nhận cấu hình thấp hơn hoặc phải tăng ngân sách đáng kể để giữ nguyên trải nghiệm sử dụng.

Giải pháp tình thế và tương lai của trải nghiệm số

Việc giảm dung lượng RAM gây ra lo ngại lớn về hiệu suất, đặc biệt khi các tính năng AI tạo sinh (Generative AI) xử lý ngay trên thiết bị (on-device) đang trở thành xu hướng. Một báo cáo trước đó nhận định 20 GB RAM mới là mức lý tưởng cho các tác vụ AI thế hệ mới, nhưng thực tế thị trường đang đi ngược lại điều này.

Để đối phó, các hãng công nghệ đang buộc phải tìm các lối đi khác:

Tối ưu phần mềm: Các nhà sản xuất đang kỳ vọng Google sẽ tối ưu hóa Android để hoạt động mượt mà hơn trên dung lượng RAM thấp, học hỏi cách quản lý tài nguyên hiệu quả của iOS.

Giải pháp phần cứng thay thế: Apple được cho là đang nghiên cứu công nghệ lưu trữ mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) trực tiếp trên bộ nhớ flash (NAND) thay vì RAM. Trong khi đó, Samsung đang phát triển chuẩn bộ nhớ UFS đặc biệt tối ưu cho AI.

Tuy nhiên, cho đến khi thị trường DRAM phục hồi, người dùng công nghệ có lẽ phải chuẩn bị tinh thần cho một giai đoạn "thắt lưng buộc bụng": giá tăng nhưng cấu hình không tăng, hoặc chấp nhận sự trở lại của những thông số kỹ thuật khiêm tốn.

iPhone Air mất giá kỷ lục gần 50% sau 10 tuần ra mắt

iPhone 16 thống trị bảng xếp hạng smartphone toàn cầu quý III/2025

iPhone 17e lộ diện: Lột xác ngoại hình nhưng công nghệ vẫn giậm chân tại chỗ

Nghịch lý "đi lùi" cấu hình

Theo các báo cáo mới nhất từ TrendForce, cuộc khủng hoảng nguồn cung bộ nhớ DRAM – vốn được dự báo kéo dài đến quý IV/2027 đang buộc các hãng sản xuất điện thoại thông minh phải điều chỉnh lại chiến lược phần cứng. Thay vì chạy đua cấu hình như mọi năm, thị trường năm 2026 có thể chứng kiến sự quay trở lại của các thiết bị chỉ trang bị 4 GB RAM ở phân khúc giá rẻ - mức dung lượng tưởng chừng đã lỗi thời.

Thay vì chạy đua cấu hình như mọi năm, thị trường năm 2026 có thể chứng kiến sự quay trở lại của các thiết bị chỉ trang bị 4 GB RAM ở phân khúc giá rẻ.

Tác động của đợt khan hiếm này lan rộng đến cả phân khúc tầm trung và cận cao cấp. Cụ thể:

Các dòng máy tầm trung vốn định hình ở mức 12 GB RAM nhiều khả năng sẽ bị hạ xuống 8 GB, thậm chí 6 GB ở phiên bản tiêu chuẩn.

Dự báo sản lượng các thiết bị 12 GB RAM sẽ bị cắt giảm tới 40% để nhường chỗ cho các dòng máy 6 GB hoặc 8 GB.

Ở phân khúc flagship, xu hướng phổ cập 16 GB RAM đang chững lại. Những cấu hình "khủng" như 24 GB RAM, từng được quảng bá là tiêu chuẩn cho điện thoại AI, có nguy cơ biến mất trong thời gian tới.

Nguyên nhân từ "cơn khát" hạ tầng AI

Nguyên nhân sâu xa của sự thiếu hụt này không đến từ sự tắc nghẽn vận chuyển, mà xuất phát từ sự dịch chuyển trong dây chuyền sản xuất. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu đã khiến nhu cầu về chip bộ nhớ băng thông cao (HBM) và DDR5 cho các trung tâm dữ liệu tăng vọt.

Samsung – "gã khổng lồ" trong ngành bán dẫn và các nhà sản xuất bộ nhớ lớn khác đang ưu tiên chuyển hướng dây chuyền sang các dòng sản phẩm phục vụ doanh nghiệp (HBM, server DRAM) do biên lợi nhuận cao hơn. Điều này vô tình bóp nghẹt nguồn cung DRAM tiêu chuẩn dành cho các thiết bị điện tử tiêu dùng như smartphone và PC, đẩy giá thành linh kiện lên cao.

Người tiêu dùng chịu "thiệt đơn, thiệt kép"

Hệ quả của cuộc khủng hoảng này là người tiêu dùng sẽ phải chi nhiều tiền hơn cho những trải nghiệm ít hơn. Báo cáo từ Naver và thực tế thị trường cho thấy giá điện thoại thông minh dự kiến tăng mạnh vào năm 2026.

Điển hình là mẫu iQOO 15 mới ra mắt có giá khoảng 16,4 triệu đồng, tăng tới 33% so với phiên bản tiền nhiệm (iQOO 13 có giá 12,9 triệu đồng), tương đương mức chênh lệch 3,5 triệu đồng dù không có quá nhiều đột phá. Không chỉ smartphone, các hãng máy tính như Dell hay Lenovo cũng đã thông báo kế hoạch tăng giá sản phẩm từ 15-20% do chi phí linh kiện leo thang.

Ở phân khúc flagship, xu hướng phổ cập 16 GB RAM đang chững lại. Những cấu hình "khủng" như 24 GB RAM, từng được quảng bá là tiêu chuẩn cho điện thoại AI, có nguy cơ biến mất trong thời gian tới.

Theo thống kê của Counterpoint Research, trong quý III/2025, mẫu Galaxy A16 5G (8 GB RAM) là điện thoại Android bán chạy nhất. Tuy nhiên, nếu xu hướng cắt giảm tiếp diễn, người dùng ở phân khúc phổ thông này sẽ buộc phải chấp nhận cấu hình thấp hơn hoặc phải tăng ngân sách đáng kể để giữ nguyên trải nghiệm sử dụng.

Giải pháp tình thế và tương lai của trải nghiệm số

Việc giảm dung lượng RAM gây ra lo ngại lớn về hiệu suất, đặc biệt khi các tính năng AI tạo sinh (Generative AI) xử lý ngay trên thiết bị (on-device) đang trở thành xu hướng. Một báo cáo trước đó nhận định 20 GB RAM mới là mức lý tưởng cho các tác vụ AI thế hệ mới, nhưng thực tế thị trường đang đi ngược lại điều này.

Để đối phó, các hãng công nghệ đang buộc phải tìm các lối đi khác:

Tối ưu phần mềm: Các nhà sản xuất đang kỳ vọng Google sẽ tối ưu hóa Android để hoạt động mượt mà hơn trên dung lượng RAM thấp, học hỏi cách quản lý tài nguyên hiệu quả của iOS.

Giải pháp phần cứng thay thế: Apple được cho là đang nghiên cứu công nghệ lưu trữ mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) trực tiếp trên bộ nhớ flash (NAND) thay vì RAM. Trong khi đó, Samsung đang phát triển chuẩn bộ nhớ UFS đặc biệt tối ưu cho AI.

Tuy nhiên, cho đến khi thị trường DRAM phục hồi, người dùng công nghệ có lẽ phải chuẩn bị tinh thần cho một giai đoạn "thắt lưng buộc bụng": giá tăng nhưng cấu hình không tăng, hoặc chấp nhận sự trở lại của những thông số kỹ thuật khiêm tốn.

iPhone Air mất giá kỷ lục gần 50% sau 10 tuần ra mắt

iPhone 16 thống trị bảng xếp hạng smartphone toàn cầu quý III/2025

iPhone 17e lộ diện: Lột xác ngoại hình nhưng công nghệ vẫn giậm chân tại chỗ