Phó Thống đốc NHNN nêu 3 lý do giá vàng tăng vọt, cảnh báo rủi ro lạm phát
Tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 sáng 6.9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đoàn Thái Sơn phân tích ba nguyên nhân khiến giá vàng tăng mạnh trong những ngày qua, đồng thời cảnh báo áp lực lạm phát và tín dụng tăng trưởng nóng có thể gây rủi ro cho ổn định kinh tế vĩ mô.
 |
| Phó thống đốc NHNN Đoàn Thái Sơn ẢNH: Nhật Bắc |
3 nguyên nhân chính khiến giá vàng tăng vọt
Khoảng một tuần gần đây, giá vàng thế giới tăng vọt, khi quy đổi sang tiền Việt Nam đã tăng hơn 3 triệu đồng/lượng. Cùng với đó, thông tin dự báo giá vàng có thể phá đỉnh lên 3.500 USD/ounce lan rộng, tạo tâm lý kỳ vọng và khiến nhu cầu mua vàng tích trữ trong dân tăng mạnh.
Phó Thống đốc NHNN Đoàn Thái Sơn chỉ rõ, đợt tăng giá vừa qua bắt nguồn từ ba yếu tố: Thứ nhất, giá vàng thế giới tăng rất cao. Thứ hai, tâm lý thị trường kỳ vọng giá tiếp tục đi lên, khiến nhu cầu mua vàng tăng mạnh. Thứ ba, nguồn cung trong nước khan hiếm do NHNN tạm dừng bán vàng SJC để chuyển đổi sang cơ chế quản lý mới.
Theo số liệu từ NHNN, nhu cầu dự trữ vàng của doanh nghiệp không cao, bởi vàng không thể tích trữ dài hạn do chi phí vốn quá lớn. Trong khi đó, NHNN đã hoàn tất thanh tra toàn bộ các doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn cũng như các ngân hàng thương mại có hoạt động vàng quy mô lớn, hiện đang trong quá trình triển khai kết luận thanh tra.
“Quan trọng nhất là phải khẩn trương triển khai các giải pháp điều hành thị trường vàng theo cơ chế mới mà Chính phủ đã thông qua”, ông Sơn nhấn mạnh.
Áp lực lạm phát, tín dụng và tỷ giá ngày càng lớn
 |
| Trong năm nay, đặc biệt tháng 8, lãi suất USD duy trì ở mức cao trong khi lãi suất tiền đồng thấp, khiến dòng vốn có xu hướng dịch chuyển. |
Liên quan đến điều hành kinh tế vĩ mô, Phó Thống đốc NHNN cho biết lạm phát cơ bản thời gian qua duy trì trên mức 3% – vốn được coi là ngưỡng cảnh báo trong điều hành chính sách. Bối cảnh bên ngoài, áp lực lạm phát toàn cầu vẫn lớn do giá năng lượng, nguyên vật liệu và biến động thị trường thế giới. Trong nước, giá thuê nhà, chi phí ăn uống ngoài gia đình, cùng việc điều chỉnh giá vàng và một số mặt hàng do Nhà nước quản lý cũng làm tăng gánh nặng cho lạm phát.
“Với xu hướng này, NHNN đồng tình với Bộ Tài chính về việc cần theo dõi sát sao và điều hành linh hoạt. Nếu lạm phát đã vượt ngưỡng, các giải pháp kiểm soát sau đó sẽ phải trả giá rất đắt”, ông Sơn lưu ý.
Bên cạnh đó, tín dụng cũng tăng trưởng nóng. Tính đến cuối tháng 8, dư nợ tín dụng đạt 17,14 triệu tỉ đồng, tăng 11,08% so với cuối năm trước, tương đương khoảng 20,19% nếu tính cả năm – mức cao nhất trong nhiều năm, trong khi thông thường chỉ khoảng 14,5%. Điều này kéo theo hai hệ quả: ngân hàng buộc phải tăng huy động vốn, khả năng đẩy lãi suất huy động và cho vay lên cao; đồng thời cung tiền nhiều hơn, gây áp lực lạm phát trong dài hạn.
Tỷ giá cũng là một sức ép lớn. Trong năm nay, đặc biệt tháng 8, lãi suất USD duy trì ở mức cao trong khi lãi suất tiền đồng thấp, khiến dòng vốn có xu hướng dịch chuyển. Thêm vào đó, giải ngân vốn vay nước ngoài giảm, trong khi nhu cầu trả nợ tăng.
Để ứng phó, NHNN điều hành linh hoạt tỷ giá, phối hợp với công cụ lãi suất, thanh khoản và sẵn sàng bán ngoại tệ khi cần thiết. Tính đến ngày 4.9, tỷ giá giao dịch ở mức 26.380 đồng/USD, giảm 0,09% so với ngày 22.8 – thời điểm NHNN bán can thiệp, nhưng vẫn tăng 3,45% so với cuối năm 2024. Tuy vậy, theo dự báo, áp lực tỷ giá thời gian tới vẫn còn rất lớn, đòi hỏi cơ quan quản lý tiếp tục bám sát diễn biến và có kịch bản điều hành chủ động.
