Phát triển gia cầm theo chuỗi giá trị: Hướng đi tất yếu

Áp lực thị trường và khủng hoảng niềm tin

Tại Hội nghị “Phát triển ngành gia cầm Việt Nam theo chuỗi giá trị bền vững”, ông Nguyễn Thanh Sơn – Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam – nhấn mạnh, tư duy phát triển ngành gia cầm cần thay đổi triệt để. Thay vì chỉ chú trọng tăng sản lượng, mục tiêu cần hướng đến là tối ưu hóa giá trị gia tăng và hiệu quả kinh tế trong từng khâu sản xuất.

Theo ông Sơn, việc chạy theo số lượng đã không còn phù hợp trong bối cảnh thị trường bão hòa, giá cả nhiều biến động, chăn nuôi chịu áp lực lớn từ dịch bệnh, biến đổi khí hậu và nguồn lực đất đai ngày càng hạn chế. Chính sách hỗ trợ hiện hành còn thiếu tính thực thi và chưa đi kèm giám sát chặt chẽ, khiến việc mở rộng quy mô chăn nuôi của doanh nghiệp và nông hộ gặp khó khăn.

Ngành chăn nuôi Việt Nam còn chịu sự cạnh tranh gay gắt từ sản phẩm nhập khẩu. Mỗi năm, Việt Nam nhập khẩu khoảng 270.000 – 300.000 tấn thịt gà đông lạnh, chưa kể hàng chục triệu con giống và hàng trăm tấn gà đẻ loại được nhập lậu. Đáng lo ngại, phần lớn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, con giống chất lượng cao, thiết bị hiện đại đều phải nhập khẩu với tỷ lệ cao: 80-90% nguyên liệu thức ăn, 100% giống gà lông trắng, gà trứng, 70-80% vắc-xin và thuốc thú y.

Với sản lượng năm 2024 đạt khoảng 2,4 triệu tấn thịt gia cầm và hơn 20 tỷ quả trứng, ngành này đã đáp ứng đủ nhu cầu trong nước và bước đầu xuất khẩu. Tuy nhiên, những khủng hoảng về giá, mô hình phát triển và thị trường, cũng như sự thiếu niềm tin vào tương lai của doanh nghiệp, là những thách thức lớn.

Tái cấu trúc chuỗi giá trị, tăng niềm tin thị trường

Hội nghị “Phát triển ngành gia cầm Việt Nam theo chuỗi giá trị bền vững”.

Theo ông Sơn, ngành gia cầm cần một chiến lược phát triển mới mang tính đồng bộ, dựa trên tái cấu trúc toàn diện và liên kết chuỗi giá trị. Các doanh nghiệp lớn cần đóng vai trò dẫn dắt, hỗ trợ các đơn vị nhỏ như hợp tác xã, nông hộ thông qua chia sẻ công nghệ, thị trường đầu ra và lợi nhuận hợp lý.

Đồng thời, việc tổ chức lại hệ thống phân phối, tăng cường ứng dụng công nghệ và truyền thông cũng là giải pháp then chốt nhằm giảm giá thành, mở rộng thị trường và thay đổi hành vi tiêu dùng. Các chiến dịch truyền thông cần nhấn mạnh lợi ích sức khỏe, vệ sinh an toàn thực phẩm của sản phẩm gia cầm sạch.

Việc phát triển các vùng chăn nuôi tập trung, kiểm soát dịch bệnh, áp dụng quy trình an toàn sinh học và có chứng nhận chất lượng là yêu cầu cấp thiết để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu quốc tế.

Bên cạnh các khó khăn khách quan, thời gian qua, ngành còn phải đối mặt với tin đồn thất thiệt trên mạng xã hội như “trứng gà giả”, “trứng hai lòng đỏ”. Những thông tin sai lệch này đã gây hoang mang cho người tiêu dùng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất – kinh doanh trứng gia cầm.

Ông Sơn cho biết, giá thành sản xuất trứng công nghiệp dao động 1.700 – 1.800 đồng/quả, còn nuôi nông hộ là 1.400 – 1.500 đồng. Nếu bán dưới 1.300 đồng/quả như hiện nay, nông dân sẽ lỗ nặng. Một số video trên mạng dựng cảnh “làm trứng giả” thực chất là dàn dựng bằng cách bơm lòng đỏ, lòng trắng vào vỏ trứng thật để “câu view”.

Hiệp hội Gia cầm Việt Nam đã có văn bản đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra và sớm có khẳng định chính thức rằng không có việc làm trứng giả tại Việt Nam, nhằm bảo vệ uy tín ngành hàng.

Bà Chu Thị Hồng Thủy – Tổng Giám đốc Tafa Group – cho biết, tin đồn trứng giả ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức tiêu thụ và thương hiệu ngành, trong khi các doanh nghiệp đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng vào chuỗi sản xuất. Theo bà, Việt Nam cần sớm nâng chuẩn chất lượng trứng gia cầm và xây dựng thương hiệu để tạo dựng lòng tin vững chắc với người tiêu dùng.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đã chỉ đạo Cục Chăn nuôi và Cục Thú y phối hợp với cơ quan chức năng điều tra, xử lý nghiêm tin đồn thất thiệt; đồng thời tăng cường kiểm soát tình trạng buôn lậu gia cầm nhằm bảo vệ sản xuất trong nước.

Gom heo bệnh, gia cầm chết làm giò chả Tết, Bộ Nông nghiệp lệnh xử lý nghiêm

Hạn ngạch thuế quan nhập khẩu muối, trứng gia cầm năm 2025