Nộm rau dớn – hương vị mộc mạc của núi rừng Tây Bắc
Đến với Tây Bắc, giữa muôn vàn món ngon nơi miền sơn cước, du khách khó lòng bỏ qua nộm rau dớn – món ăn dân dã gắn liền với nếp sống của người bản địa. Rau dớn mọc bên những khe suối, qua bàn tay khéo léo của người dân vùng cao trở thành món nộm thanh mát, vừa ngon miệng vừa gợi cảm giác trong trẻo như chính hơi thở của núi rừng.
| Cây dại giống rau càng cua, xưa nhổ vứt đi nay thành đặc sản được săn lùng Thịt gác bếp - Đặc sản vùng núi rừng Tây Bắc Pa pỉnh tộp – Hồn ẩm thực của người Thái đen giữa đại ngàn Tây Bắc |
Nộm rau dớn là món ăn đặc trưng của người Thái ở Lai Châu nói riêng và đồng bào Tây Bắc nói chung. Trong tiếng Thái, rau dớn được gọi là “pắc cút”, một loại cây thuộc họ quyết, thân to, tán lá rộng, xanh mướt và nhẵn bóng. Loài cây này chỉ mọc ở những nơi có độ ẩm cao – ven suối, khe đá, hay bờ rừng – nơi hội tụ tinh túy của đất và nước.
Từ xưa, rau dớn là món ăn quen thuộc trong bữa cơm hằng ngày và thường được dùng để đãi khách quý. Ngày nay, món ăn ấy đã vượt ra khỏi không gian bếp núc của người Thái, trở thành đặc sản được nhiều nhà hàng tại Lai Châu và vùng Tây Bắc khai thác. Trong đó, hấp dẫn và được thực khách ưa chuộng nhất chính là món nộm rau dớn – biểu tượng của ẩm thực xanh, dân dã mà tinh tế.
 |
| Rau dớn, đặc sản Tây Bắc |
Nguyên liệu làm nên món ăn rất đơn giản: rau dớn non, lạc rang giã nhỏ, chanh, muối, mì chính, ớt, tỏi và vài loại rau thơm như húng bạc hà, mùi tàu. Bí quyết để có đĩa nộm ngon nằm ở khâu chọn rau: phải là những ngọn cong non, không quá cứng nhưng cũng không mềm. Rau được rửa sạch, phơi tái nắng cho bớt nước nhưng vẫn giữ màu xanh. Thay vì luộc, người Thái thường đồ rau trong khoảng 20 phút – cách làm giúp rau chín vừa, không bị nhớt mà vẫn giữ vị ngọt bùi và độ giòn tự nhiên.
Khi rau chín, người chế biến cho thêm tỏi, ớt, gừng, nước chanh tươi, muối, mì chính, trộn đều trong vài phút cho ngấm vị, rồi mới rắc lạc rang giã nhỏ lên trên. Món nộm rau dớn ngon nhất là khi vừa trộn xong và dùng ngay. Cắn một miếng, thực khách cảm nhận được cái giòn sần sật của rau hòa cùng vị chua thanh, bùi béo, cay nhẹ, tất cả quyện lại thành dư vị đậm đà, tươi mới – như thể đang thưởng thức một góc của núi rừng xanh mát trong từng thớ rau.
 |
| Nộm rau dớn hấp dẫn sau chế biến |
Không chỉ có nộm, rau dớn còn được chế biến thành nhiều món ăn khác như rau dớn xào tỏi, rau dớn luộc, hay rau dớn xào cùng nước măng chua – mỗi cách chế biến lại đem đến một hương vị riêng. Ngoài giá trị ẩm thực, rau dớn còn được xem là vị thuốc dân gian có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau lưng và giúp ngủ ngon.
Với cách chế biến đơn giản mà tinh tế, nộm rau dớn không chỉ thể hiện nét khéo léo của người Thái mà còn là thông điệp về lối sống gần gũi thiên nhiên. Ngày nay, du khách đến Lai Châu nếu chưa kịp thưởng thức món nộm do chính tay người bản địa chế biến, vẫn có thể tìm thấy hương vị ấy trong những nhà hàng vùng cao – nơi món ăn dân dã này được nâng tầm thành “đặc sản xanh” của Tây Bắc.
