Giải quyết khó khăn sử dụng chỉ dẫn bảo hộ nhãn hiệu nhập khẩu
Việc tuân thủ quy định về chỉ dẫn bảo hộ nhãn hiệu và nhập khẩu hàng hóa chính hãng là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tránh vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời, điều này còn nâng cao hiệu quả kinh doanh và bảo vệ uy tín thương hiệu trên thị trường.
| Bảo hộ nhãn hiệu ở nước ngoài: Không để doanh nghiệp chông chênh |
 |
| Lực lượng chức năng kiểm tra, giám sát hàng hóa nhập khẩu để phát hiện vi phạm liên quan đến chỉ dẫn bảo hộ nhãn hiệu, giúp doanh nghiệp tránh những rủi ro pháp lý trong quá trình làm thủ tục hải quan. |
Vướng mắc khi sử dụng chỉ dẫn bảo hộ nhãn hiệu
Trong quá trình nhập khẩu hàng hóa, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc sử dụng chỉ dẫn tình trạng bảo hộ nhãn hiệu trên sản phẩm. Theo hướng dẫn của Cục Hải quan qua văn bản số 18518/CHQ-GSQL, thủ tục kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cần thực hiện theo khoản Điều 6 và Điều 7 của Thông tư 13/2015/TT-BTC và sửa đổi bổ sung tại Thông tư 13/2020/TT-BTC.
Hồ sơ đề nghị kiểm tra gồm có đơn đề nghị theo mẫu, văn bằng bảo hộ hoặc giấy tờ chứng minh quyền sở hữu trí tuệ hợp pháp tại Việt Nam. Bên cạnh đó là mô tả chi tiết hàng hóa cùng các chứng từ liên quan, nộp qua hệ thống dữ liệu điện tử hải quan. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, trong vòng 20 ngày, Cục Hải quan sẽ thông báo chấp nhận hoặc không chấp nhận đề nghị kiểm tra, giám sát.
Một ví dụ cụ thể là Công ty TNHH Thương mại xuất nhập khẩu Bách Dương đã gửi công văn hỏi về việc sử dụng chỉ dẫn tình trạng bảo hộ nhãn hiệu trên sản phẩm nhập khẩu. Cục Hải quan trả lời rằng hai nhãn hiệu của công ty chưa được đăng ký kiểm tra, giám sát hải quan về sở hữu trí tuệ. Do đó, việc gắn các chỉ dẫn như “nhãn hiệu đã được cấp văn bằng bảo hộ”, “nhãn hiệu được bảo hộ” hay ký hiệu ® trên sản phẩm khi chưa có giấy phép hợp pháp là hành vi vi phạm quy định.
Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã sửa đổi, bổ sung Thông tư 11/2015 tại Thông tư 06/2024/TT-BKHCN. Trong đó, khoản 5 Điều 1 quy định rõ hành vi chỉ dẫn sai tình trạng pháp lý theo Điểm b Khoản 1 Điều 6 Nghị định số 99/2013/NĐ-CP. Hành vi này bao gồm việc ghi thông tin gây hiểu nhầm rằng đối tượng đang được bảo hộ tại Việt Nam trong khi thực tế không phải như vậy. Điều này áp dụng cả trường hợp đã nộp đơn đăng ký nhưng chưa được cấp văn bằng, hoặc văn bằng bảo hộ đã hết hiệu lực, bị hủy bỏ hoặc chấm dứt hiệu lực.
Ví dụ minh họa gồm ghi trên hàng hóa, bao bì hoặc phương tiện kinh doanh các chỉ dẫn như “nhãn hiệu đã được cấp văn bằng bảo hộ độc quyền”, “nhãn hiệu thuộc độc quyền của…”, hoặc sử dụng ký hiệu ® không đúng quy định. Tuy nhiên, nếu sản phẩm nhập khẩu có ký hiệu ® kèm theo thông tin trung thực về tình trạng bảo hộ nhãn hiệu tại Việt Nam (bao gồm cả nhãn phụ), thì hành vi này không bị coi là vi phạm.
Giải pháp quản lý chỉ dẫn bảo hộ và nhập khẩu hàng chính hãng
Về hàng hóa nhập khẩu song song, khoản 2 Điều 125 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi năm 2022) quy định rõ chủ sở hữu đối tượng sở hữu công nghiệp và các tổ chức, cá nhân được trao quyền sử dụng hoặc quyền quản lý chỉ dẫn địa lý không có quyền cấm người khác thực hiện các hành vi sau đây:
Sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí nhằm mục đích cá nhân hoặc phi thương mại, nghiên cứu, giảng dạy, thử nghiệm, sản xuất thử hoặc thu thập thông tin để xin phép sản xuất, nhập khẩu, lưu hành sản phẩm; Lưu thông, nhập khẩu, khai thác công dụng của sản phẩm do chủ sở hữu hoặc người được chuyển giao quyền sử dụng đưa ra thị trường, kể cả thị trường nước ngoài.
Như vậy, hàng nhập khẩu song song là hàng chính hãng, không phải hàng giả, hàng nhái hay hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Doanh nghiệp cần phân biệt rõ để tránh bị xử lý sai do nghi ngờ vi phạm. Để bảo vệ quyền lợi và tuân thủ đúng quy định, doanh nghiệp nên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, nộp qua hệ thống điện tử hải quan và tuân thủ đúng quy trình kiểm tra, giám sát.
Tránh ghi các thông tin hoặc sử dụng ký hiệu ® khi chưa được cấp văn bằng bảo hộ hợp pháp, chỉ được sử dụng khi có chỉ dẫn trung thực. Việc hiểu rõ các quy định pháp luật, gồm Nghị định 99/2013/NĐ-CP và Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022, sẽ góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch. Điều này giúp tôn trọng quyền sở hữu công nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển bền vững.
