Giá sầu riêng xuất khẩu tăng, nông dân kỳ vọng lợi nhuận
Thị trường sầu riêng Việt Nam đang khởi sắc với mức giá xuất khẩu cao, đặc biệt là các loại Ri6 và Thái loại đẹp. Nông dân kỳ vọng lợi nhuận ổn định, nhưng để duy trì đà tăng này, chất lượng vùng nguyên liệu và quy trình sản xuất bền vững trở thành yếu tố then chốt.
| Doanh nghiệp Trung Quốc "săn đón" sầu riêng Việt Nam Giải bài toán chất lượng để sầu riêng Việt vươn xa Giá sầu riêng phục hồi: Cơ hội ngắn hạn, thách thức dài hạn |
 |
| Sầu riêng Ri6 loại đẹp được giao dịch phổ biến với giá từ 60.000 – 65.000 đồng/kg, trong khi Ri6 xô dao động khoảng 25.000 – 30.000 đồng/kg. |
Thách thức đảm bảo chất lượng sầu riêng xuất khẩu
Hiện nay, sầu riêng Ri6 loại đẹp được giao dịch phổ biến với giá từ 60.000 – 65.000 đồng/kg, trong khi Ri6 xô dao động khoảng 25.000 – 30.000 đồng/kg. Sầu riêng Thái loại đẹp vẫn duy trì mức giá cao từ 75.000 – 95.000 đồng/kg, riêng một số vùng Tây Nam Bộ giá hiện vượt 94.000 đồng/kg. Sự tăng giá này mang lại niềm vui cho nông dân, nhưng đồng thời đặt ra bài toán giữ vững chất lượng để tránh rủi ro trong xuất khẩu.
Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đang khởi sắc sau khi Tổng cục Hải quan Trung Quốc hoàn tất kiểm tra thực địa, giúp nhiều lô hàng được thông quan thuận lợi. Chỉ riêng 7 tháng đầu năm, xuất khẩu sầu riêng đạt gần 1 tỷ USD, giữ vai trò chủ lực trong nhóm rau quả xuất khẩu. Tuy nhiên, việc duy trì đà tăng trưởng này phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng vùng nguyên liệu và quy trình sản xuất chuẩn hóa.
Tại Đắk Lắk – địa phương sở hữu 40.000 ha sầu riêng – ngành nông nghiệp đang tập trung nâng cao năng lực sản xuất theo hướng bền vững. Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ Đắk Nguyên áp dụng canh tác xanh, sử dụng phân bón theo định hướng kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao sức khỏe cây trồng. Thay vì chạy theo số lượng, tỉnh xác định chất lượng và chuẩn hóa quy trình là con đường duy nhất để phát triển ngành hàng lâu dài.
Ngành nông nghiệp cũng hướng dẫn nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp áp dụng quy trình thực hành nông nghiệp tốt, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, lấy mẫu đất và lá để phân tích chỉ tiêu chất lượng theo quy định xuất khẩu. Đồng thời, các mô hình tiên tiến như tưới nhỏ giọt thông minh, nông nghiệp hữu cơ và hợp tác xã kiểu mới đang được nhân rộng. Các hợp tác xã không chỉ tổ chức sản xuất mà còn giám sát quy trình, ký kết hợp đồng bao tiêu và hợp tác trực tiếp với doanh nghiệp xuất khẩu, đảm bảo lợi ích hài hòa cho toàn chuỗi giá trị.
Một thách thức khác là thời gian sinh trưởng dài của cây sầu riêng, trung bình từ 4 – 5 năm, thậm chí từ 5 – 7 năm mới cho thu hoạch. Do đó, việc lựa chọn giống kém chất lượng có thể gây thiệt hại kinh tế lớn cho nông dân. Các cơ quan chức năng liên tục khuyến cáo người dân cẩn trọng khi lựa chọn giống và áp dụng đúng quy trình trồng xen với các loại cây khác như cà phê, nhằm tối ưu lợi nhuận và hiệu quả sử dụng đất.
Chuỗi sản xuất bền vững nâng cao giá trị nông sản
Bước ngoặt mới cho ngành sầu riêng là Quyết định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về “Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm đối với quả sầu riêng tươi xuất khẩu”. Đây là văn bản cấp quốc gia đầu tiên đồng bộ toàn bộ chuỗi sản xuất và kinh doanh, tạo áp lực tích cực cho từng mắt xích trong ngành hàng tỷ USD này.
Các cơ quan chức năng địa phương tăng cường kiểm tra việc sử dụng hóa chất trong bảo quản và chế biến, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm. Quy trình mới yêu cầu kiểm soát chặt chẽ từ khâu trồng trọt, thu hoạch, vận chuyển, bảo quản, đóng gói đến xuất khẩu, đồng thời đảm bảo mọi cá nhân, tổ chức trong chuỗi – kể cả thương nhân trung gian – đều chịu sự giám sát và trách nhiệm rõ ràng. Đây là giải pháp quan trọng chấm dứt tình trạng né tránh trách nhiệm khi hàng hóa bị từ chối nhập khẩu.
Phát triển bền vững còn đòi hỏi nông dân tuân thủ quy hoạch diện tích, không tự ý mở rộng sản xuất để tránh cung vượt cầu gây mất giá. Tham gia vào các chuỗi liên kết sản xuất bền vững giúp nông dân tối ưu hóa lợi nhuận, nâng cao uy tín sản phẩm và giữ vững vị thế sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Như vậy, sự tăng giá của sầu riêng xuất khẩu không chỉ mang lại lợi nhuận trực tiếp cho nông dân mà còn đặt ra yêu cầu về chất lượng, bền vững và hợp tác trong toàn chuỗi. Chìa khóa để ngành hàng tỷ USD này tiếp tục thăng hoa là kết hợp giữa giá trị thị trường, kỹ thuật canh tác hiện đại và chuỗi sản xuất có trách nhiệm, giúp sầu riêng Việt Nam không chỉ được ưa chuộng mà còn được tin cậy trên thị trường quốc tế.
