Sa sâm được mệnh danh là "sâm" của vùng cát biển.

Sa sâm: "Sâm" của vùng cát biển

Sa sâm không phải là nhân sâm (Panax ginseng), nhưng nó mang trong mình những giá trị dược tính không hề thua kém, xứng đáng với tên gọi "sâm cát". Trong y học cổ truyền, sa sâm thường được nhắc đến với hai loại chính:

Bắc sa sâm (Glehnia littoralis): Rễ được sử dụng, có vị ngọt, hơi đắng, tính mát.

Nam sa sâm (Launaea sarmentosa): Lá và rễ đều có thể dùng, vị ngọt nhạt, hơi đắng, tính mát.

Cả hai loại đều có đặc tính chung là tác động vào kinh phế (Phổi) và kinh vị (Dạ dày), giữ vai trò quan trọng trong việc cân bằng âm dương và bồi bổ cơ thể.

Công dụng

Công dụng nổi bật nhất của sa sâm chính là khả năng dưỡng âm thanh phế, ích vị sinh tân (nuôi dưỡng phần âm, làm sạch phổi, bồi bổ dạ dày và tăng tiết dịch).

"Khắc tinh" của ho khan và khô phổi

Trong điều kiện môi trường khô hanh hoặc cơ thể bị suy nhược, phổi dễ bị mất nước, gây ra chứng ho khan kéo dài, ít đờm hoặc đờm dính khó khạc, miệng họng khô. Sa sâm chính là giải pháp lý tưởng:

Dưỡng âm, mát phế: Sa sâm giúp bổ sung phần tân dịch bị thiếu hụt, làm dịu niêm mạc đường hô hấp.

Chỉ khái (giảm ho): Giúp giảm các cơn ho do phế âm hư tổn, ho lâu ngày do lao phổi có đờm lẫn máu.

Sa sâm thường được kết hợp với các vị thuốc như mạch môn, ngọc trúc để tăng cường hiệu quả dưỡng âm thanh phế.

Bồi bổ dạ dày và tăng cường tiêu hóa

Ngoài công dụng với phổi, sa sâm còn là vị thuốc tuyệt vời cho kinh vị (dạ dày):

Ích vị sinh tân: Giúp bồi bổ dạ dày, tăng cường tiết dịch vị, hỗ trợ cải thiện tình trạng khô miệng, khát nước do vị âm hư (dạ dày suy yếu).

Hỗ trợ tiêu hóa: Giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, rất phù hợp với người bị suy nhược, ăn uống kém.

Sa sâm trong đời sống

Không chỉ dừng lại ở bài thuốc sắc, sa sâm còn được ứng dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày:

Làm rau ăn: Đặc biệt là sa sâm nam, lá có thể dùng làm rau, mang lại hương vị dân dã và bổ dưỡng.

Nấu canh bồi bổ: Có thể dùng rễ sa sâm (hoặc củ) hầm với thịt nạc hoặc các loại thực phẩm khác để bồi dưỡng sức khỏe, đặc biệt tốt cho sản phụ ít sữa hoặc người mới ốm dậy.

Pha trà/sắc nước uống: Hãm hoặc sắc nước sa sâm uống hàng ngày giúp thanh nhiệt giải độc, bồi bổ cơ thể.

Lời khuyên từ chuyên gia

Sa sâm có tính mát, những người có tỳ vị hư hàn (dạ dày, lá lách bị lạnh), tiêu chảy, hoặc cảm lạnh không nên dùng.

Sa sâm là vị thuốc quý, đã được khoa học hiện đại nghiên cứu và chứng minh chứa nhiều hoạt chất sinh học có lợi như saponin, polyphenol, flavonoid, có khả năng chống oxy hóa.

Tuy nhiên, như bất kỳ loại dược liệu nào, việc sử dụng sa sâm cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ định.

Cảnh báo

Do sa sâm có tính mát, những người có tỳ vị hư hàn (dạ dày, lá lách bị lạnh), tiêu chảy, hoặc cảm lạnh không nên dùng.

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ y học cổ truyền hoặc chuyên gia có chuyên môn trước khi sử dụng sa sâm như một phương thuốc điều trị lâu dài.

Sa sâm không chỉ là một loài cây mọc dại trên cát mà còn là minh chứng sống động cho kho tàng dược liệu quý giá của Việt Nam. Việc nghiên cứu, bảo tồn và phát triển loài cây này sẽ góp phần nâng cao giá trị y học và kinh tế của đất nước.

Cây tai chuột – dược liệu quý từ thiên nhiên

Nàng nàng: Vị thuốc Đông y giúp hành huyết, trục ứ