Doanh nghiệp siết chặt khâu kiểm tra chất lượng sầu riêng trước khi xuất khẩu, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ các thị trường.

Chất lượng vùng trồng cải thiện năng lực cạnh tranh

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), tháng 6/2025 ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ của ngành hàng rau quả, với điểm nhấn là sầu riêng. Các vùng trồng trọng điểm như Tây Nguyên và Đông Nam Bộ đang vào vụ, tỷ lệ nhiễm cadimi thấp, góp phần nâng cao tỷ lệ đạt chuẩn xuất khẩu cho mặt hàng chủ lực này.

Cùng lúc, các doanh nghiệp siết chặt kiểm soát chất lượng ngay từ đầu chuỗi. Theo ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, hiện nay doanh nghiệp không chỉ kiểm tra hàng tại kho mà còn kiểm tra trực tiếp tại vườn. Trang trại phải chủ động xét nghiệm cadimi và có chứng nhận không nhiễm, sau đó doanh nghiệp sẽ kiểm lại một lần nữa trước khi thu mua. Cách làm này giúp giảm thiểu đáng kể rủi ro khi xuất khẩu chính ngạch.

Tuy nhiên, bức tranh xuất khẩu sầu riêng những tháng đầu năm vẫn còn nhiều biến động. Số liệu từ Cục Hải quan cho thấy, 4 tháng đầu năm, xuất khẩu sầu riêng chỉ đạt 51.860 tấn với trị giá 183,5 triệu USD, giảm tới 53% về lượng và 61% về giá trị so với cùng kỳ 2024. Nguyên nhân chính là do xuất khẩu sang Trung Quốc – thị trường lớn nhất – sụt mạnh trong tháng 4, chỉ còn 56,1 triệu USD, giảm tới 72,5%.

Sang tháng 5, thị trường bắt đầu ấm lại với kim ngạch đạt 204 triệu USD và tiếp tục tăng tốc trong tháng 6, lên trên 300 triệu USD – gần bằng tổng giá trị xuất khẩu 5 tháng đầu năm cộng lại. Ước tính, kim ngạch tháng 7 có thể đạt từ 350 đến 400 triệu USD, nâng tổng xuất khẩu 7 tháng lên hơn 1 tỷ USD – một bước tiến lớn nếu so với giai đoạn đầu năm.

Mở rộng thị trường thúc đẩy tăng trưởng bền vững

Nông dân chăm sóc và thu hoạch sầu riêng đạt chuẩn, phục vụ cho thị trường xuất khẩu ngày càng đa dạng và giàu tiềm năng.

Không chỉ phục hồi tại Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam còn mở rộng sang nhiều thị trường mới. Trong 6 tháng đầu năm, Thái Lan đã nhập khẩu 30,2 triệu USD, tăng 34%; Hồng Kông tăng gấp gần 5 lần, đạt 17,2 triệu USD; Mỹ cũng tăng 2,5 lần, đạt 6,2 triệu USD. Điều này giúp giảm dần sự lệ thuộc vào một thị trường duy nhất và mở thêm dư địa tăng trưởng dài hạn.

Bên cạnh thị trường, cơ cấu sản phẩm cũng cho thấy tín hiệu chuyển biến tích cực. Trong khi sầu riêng tươi giảm 68%, chỉ còn 142 triệu USD, thì sầu riêng đông lạnh tăng 56%, đạt 40,4 triệu USD. Đây là minh chứng cho nỗ lực thích ứng của doanh nghiệp với nhu cầu khác nhau của từng thị trường và nâng cao giá trị gia tăng cho hàng xuất khẩu.

Theo các chuyên gia, Việt Nam có nhiều lợi thế với sản lượng quanh năm, giá cạnh tranh và thời gian vận chuyển ngắn sang Trung Quốc. Tuy nhiên, áp lực về chất lượng ngày càng lớn khi các nước siết chặt tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch. Ông Huỳnh Tấn Đạt – Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật – cho rằng việc mở rộng mã số vùng trồng đúng thời điểm Tây Nguyên vào vụ là yếu tố quan trọng giúp tăng sản lượng, đồng thời san sẻ áp lực cho các vùng cũ.

Ông cũng nhấn mạnh rằng để duy trì đà xuất khẩu chính ngạch, toàn bộ chuỗi sản xuất – kinh doanh – xuất khẩu cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định đã cam kết với đối tác nhập khẩu, nhất là Trung Quốc – thị trường vẫn chiếm phần lớn tỷ trọng. Ngoài sầu riêng, nhiều mặt hàng khác như dừa, chanh leo, xoài chế biến cũng tăng trưởng khả quan trong tháng 6. Tình hình xuất khẩu rau quả nhìn chung đang phục hồi rõ nét sau thời gian trầm lắng và được kỳ vọng sẽ bứt phá vào cuối năm 2025 – thời điểm cao của đơn hàng quốc tế và mùa thu hoạch chính trong năm.

Chế biến sâu mở lối nâng tầm nông sản Việt

Xây dựng thương hiệu nông sản Việt: Thách thức từ rào cản thủ tục

Nông sản Việt vươn xa: Cuộc chiến giảm giá thành từ gốc rễ

Gia nhập “câu lạc bộ tỉ đô”: Cuộc đua mới của trái cây Việt

Giải bài toán thủ tục: Giữ thị trường, xây thương hiệu nông sản