Lũy kế đến hết tháng 9, xuất khẩu cà phê đạt gần 1,24 triệu tấn, trị giá 7,01 tỷ USD, tăng 12% về lượng và 62% về trị giá.

Thách thức thị trường quốc tế và biến động giá

Trong bối cảnh nguồn cung cà phê toàn cầu khan hiếm và biến động mạnh, ngành cà phê Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng xuất khẩu kỷ lục. Theo Cục Hải quan Việt Nam, tháng 9/2025, Việt Nam xuất khẩu 81.000 tấn cà phê, trị giá 462 triệu USD, tăng hơn 60% so với cùng kỳ 2024. Lũy kế đến hết tháng 9, xuất khẩu đạt gần 1,24 triệu tấn, trị giá 7,01 tỷ USD, tăng 12% về lượng và 62% về trị giá, vượt xa mức 5,62 tỷ USD của cả năm 2024, đánh dấu cột mốc lịch sử mới.

Giá bình quân cà phê xuất khẩu tháng 9/2025 đạt 5.700 USD/tấn, tăng 4,2% so với tháng 8 và 2% so với cùng kỳ 2024. Bình quân 9 tháng, giá xuất khẩu đạt 5.655 USD/tấn, cao hơn 45,2% cùng kỳ năm trước, phản ánh sức cạnh tranh mạnh mẽ trong bối cảnh thị trường thế giới biến động. Giá tăng chủ yếu do các quốc gia sản xuất lớn như Brazil, Indonesia gặp thời tiết cực đoan, trong khi lực mua từ các quỹ đầu tư tăng và chính sách thương mại nhiều nước thiếu ổn định.

Tuy nhiên, không phải thị trường nào cũng thuận lợi. Tại Nhật Bản, thị phần cà phê Việt Nam giảm từ 30,34% xuống 26,99%, trong khi Brazil tăng lên 37,61%. Nguyên nhân là người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, đồng Yên mất giá và giá nhập khẩu tăng cao. Điều này đặt ra yêu cầu quản trị chiến lược: vừa duy trì sản lượng ổn định, vừa linh hoạt trong định hướng thị trường, phân hóa sản phẩm để tận dụng cơ hội.

Thị trường châu Âu, đặc biệt là Đức, Italia và Tây Ban Nha, chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu cà phê Việt Nam (lần lượt 13,9%, 7,5%, 7,5%), với mức tăng giá trị xuất khẩu ấn tượng: Đức tăng 89,7%, Italia tăng 47,5%, Tây Ban Nha tăng 59,2%. Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu lớn, Mexico tăng mạnh nhất 73,9 lần, Philippin tăng thấp nhất 6%. Biến động thị trường đòi hỏi doanh nghiệp áp dụng quản trị rủi ro, điều chỉnh chiến lược xuất khẩu linh hoạt và tối ưu nguồn lực kinh doanh.

Chiến lược chế biến sâu và tối ưu giá trị xuất khẩu

Xu hướng tiêu dùng cà phê pha sẵn, cà phê cao cấp và đặc sản mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam nâng cao giá trị thương hiệu.

Để đối phó biến động thị trường và nâng cao giá trị xuất khẩu, ngành cà phê Việt Nam đã chuyển hướng mạnh sang chế biến sâu. Ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê-Ca cao Việt Nam, nhấn mạnh: Việt Nam là một trong số ít quốc gia xuất khẩu cà phê lớn đáp ứng yêu cầu của EUDR (Quy định chống phá rừng của EU), giúp mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường châu Âu – khu vực tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới.

Trong 8 tháng năm 2025, xuất khẩu cà phê chế biến đạt 1,182 tỷ USD, tăng 64% so với cùng kỳ, vượt mốc 1 tỷ USD năm thứ hai liên tiếp. Giai đoạn 2022–2025, xuất khẩu cà phê chế biến liên tục tăng hai con số: 2023 tăng 30%, 2024 tăng 35%, 2025 chỉ trong 8 tháng đã tăng 64%. Sản phẩm chế biến sâu gồm cà phê hòa tan, rang xay, chiết xuất, tinh chất, chất cô đặc… giúp tăng giá trị gia tăng và đáp ứng yêu cầu khắt khe từ các thị trường lớn.

Bên cạnh đó, Việt Nam duy trì năng lực sản xuất ổn định và linh hoạt. Theo USDA, niên vụ 2025–2026, sản lượng cà phê Việt Nam tăng 7%, đạt 31 triệu bao, trong đó 24,6 triệu bao dành cho xuất khẩu. Thị trường trong nước cũng ổn định: giá cà phê Tây Nguyên dao động 113.500 – 114.500 đồng/kg, tăng nhẹ 500–700 đồng/kg so với tuần trước.

Giá cà phê thế giới phân hóa, nhưng Việt Nam vẫn giữ ổn định nhờ chiến lược quản trị toàn diện: tăng tỷ trọng chế biến sâu, tối ưu nguồn cung, kiểm soát chất lượng và linh hoạt tiếp cận từng thị trường. Xu hướng tiêu dùng cà phê pha sẵn, cà phê cao cấp và đặc sản mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam nâng cao giá trị thương hiệu.

Với các biện pháp này, Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam dự kiến xuất khẩu cả năm 2025 có thể vượt 8 tỷ USD, cao hơn mục tiêu 7,5 tỷ USD do Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề ra. Thành công này minh chứng rằng quản trị xuất khẩu hiệu quả không chỉ dựa vào sản lượng, mà còn cần chiến lược khai thác giá trị gia tăng, thích ứng biến động thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững.

Thủy sản Việt Nam và cơ hội mở rộng thị trường EU

Hàng Việt khai thác EVFTA, mở rộng thị trường xuất khẩu

Từ ao nuôi tới thế giới: Cá rô phi thành ngành xuất khẩu chủ lực

Doanh nghiệp kiến nghị nới lỏng xuất khẩu gạo để thuận lợi hơn

Hàng Việt tiến vào Campuchia: 94 doanh nghiệp tạo làn sóng mới

Từ xuất khẩu đến nội địa: Bước ngoặt tái định vị của thủy sản Việt