Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Thương mại điện tử. Ảnh Quochoi.vn

Siết chặt trách nhiệm của nền tảng và người bán hàng trực tuyến

Theo tờ trình do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên trình bày, dự thảo Luật Thương mại điện tử được thiết kế gồm 7 chương, 48 điều, tập trung vào việc xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể tham gia. Các nhóm trách nhiệm chung bao gồm minh bạch hóa thông tin, báo cáo trực tuyến định kỳ, kiểm soát nội dung vi phạm pháp luật và lưu trữ thông tin giao dịch.

Một trong những điểm mới quan trọng là yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử phải công khai và minh bạch thông tin về chủ sở hữu, và đặc biệt là phải hiển thị rõ ràng thông tin của người bán. Về kiểm soát thông tin, dự luật quy định nền tảng phải có cơ chế tự động kiểm duyệt nội dung trước khi hiển thị, đồng thời phải nhanh chóng rà soát, gỡ bỏ thông tin vi phạm khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh. Đối với các nền tảng số lớn, việc báo cáo kết quả gỡ bỏ nội dung xấu phải được thực hiện theo thời gian thực.

Quy định về lưu trữ thông tin cũng được làm rõ: thông tin về hàng hóa, dịch vụ phải được lưu trữ tối thiểu 1 năm kể từ thời điểm đăng tải, và thông tin liên quan đến hợp đồng giao dịch phải được giữ lại ít nhất 3 năm.

Đặc biệt, đối với hoạt động livestream bán hàng đang bùng nổ, dự luật đưa ra các quy định cụ thể. Chủ nền tảng có trách nhiệm phải xác thực danh tính của người livestream và triển khai các biện pháp kiểm soát nội dung bán hàng theo thời gian thực. Về phía người bán, họ phải cung cấp đầy đủ tài liệu pháp lý chứng minh sản phẩm, dịch vụ đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh cho người livestream. Người trực tiếp livestream bị nghiêm cấm cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả và các chính sách liên quan.

Đối với hoạt động tiếp thị liên kết (affiliate marketing), tổ chức cung cấp dịch vụ phải định danh người tiếp thị, có cơ chế giám sát và ngăn chặn các liên kết dẫn đến hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật. Tương tự như người livestream, người làm tiếp thị liên kết cũng không được phép cung cấp thông tin sai lệch về sản phẩm.

Cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ quy định để đảm bảo tính khả thi

Thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với các nội dung nhưng đề nghị tiếp tục hoàn thiện một số quy định để đảm bảo tính hợp lý và khả thi khi áp dụng.

Cụ thể, cơ quan thẩm tra đề nghị cần làm rõ hơn trách nhiệm của chủ quản các loại hình nền tảng thương mại điện tử, sao cho phù hợp với đặc trưng và mức độ tham gia của từng nền tảng vào quá trình giao dịch. Đối với các mạng xã hội có tích hợp chức năng thương mại điện tử (như đặt hàng trực tuyến, livestream bán hàng, hỗ trợ thanh toán, logistics), cần rà soát để xác định phạm vi trách nhiệm một cách phù hợp, tránh quy định chồng chéo hoặc bỏ sót.

Về các hoạt động mới như livestream bán hàng và tiếp thị liên kết, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng cần phân định rõ ràng những khía cạnh nào sẽ được điều chỉnh riêng bởi Luật Thương mại điện tử và những nội dung nào thuộc phạm vi của các luật khác như Luật An toàn thông tin mạng, Luật Quảng cáo, hay Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, việc hoàn thiện dự luật phải tuân thủ nguyên tắc cốt lõi là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nền sản xuất trong nước. Đồng thời, các quy định cần tạo ra một môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, hài hòa lợi ích giữa các bên tham gia, trên cơ sở tuân thủ các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Siết livestream, chặn hàng giả trên thương mại điện tử

Thứ trưởng Bộ Công Thương: Bán hàng livestream, online sẽ có luật quản lý riêng