Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và Phó Thủ tướng Mai Văn Chính tham quan các gian hàng tại Diễn đàn - Ảnh: VGP

Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh Diễn đàn diễn ra trong không khí quyết liệt, đầy khí thế của cả nước đang nỗ lực, thi đua phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội (KTXH) giai đoạn 2021-2025 và chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Diễn đàn đã tập hợp lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, cùng với đại diện Đại sứ quán, tổ chức quốc tế, chuyên gia, nhà khoa học và cộng đồng hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp (DN).

Phó Thủ tướng khẳng định việc lựa chọn nội dung về liên kết hiệu quả giữa HTX và DN tại Diễn đàn năm nay là hết sức thiết thực và trọng tâm, góp phần hiện thực hóa mục tiêu kép cho cả kinh tế tư nhân và kinh tế tập thể. Ông cũng bày tỏ sự chia sẻ sâu sắc với những mất mát của người dân, các HTX và DN tại các vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai vừa qua.

Kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân: Hai động lực trong chuỗi giá trị

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã làm rõ tầm quan trọng của mối quan hệ giữa kinh tế tư nhân và kinh tế tập thể, coi đây là một đặc trưng ưu việt khi Đảng và Nhà nước luôn quan tâm và tạo cơ hội phát triển công bằng cho mọi thành phần kinh tế. Theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, kinh tế tư nhân được xác định là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, Nghị quyết cũng khẳng định: "kinh tế tư nhân, cùng với kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể, giữ vai trò nòng cốt để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, đưa đất nước vươn lên phát triển thịnh vượng".

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, sự quan tâm này đảm bảo mọi người dân đều được hưởng thành quả của tăng trưởng và không một ai bị bỏ lại phía sau.

Phân tích về mối quan hệ mật thiết giữa kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân, Phó Thủ tướng chỉ ra rằng hai thành phần này bổ trợ lẫn nhau và có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Kinh tế tập thể (mà đại diện là các HTX) được ví là "bệ đỡ nơi làng quê". HTX đóng vai trò hỗ trợ cho kinh tế tư nhân, đặc biệt là kinh tế hộ thành viên. HTX là nhân tố đẩy trong việc liên kết với doanh nghiệp để hình thành các chuỗi giá trị. Ngược lại, kinh tế tư nhân (đại diện là các DN) được xem là "động lực nơi thị trường". Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp đóng vai trò là nhân tố kéo trong chuỗi giá trị sản xuất liên kết với các hợp tác xã.

Mối quan hệ hợp tác này đã vượt ra khỏi khuôn khổ truyền thống, trở thành đối tác trong việc hình thành các cụm liên kết theo chuỗi giá trị, không chỉ giới hạn trong lĩnh vực nông nghiệp mà còn mở rộng sang các lĩnh vực khác như công nghiệp, du lịch và dịch vụ. Trên thực tế, nhiều mô hình thành công với các hình thức liên kết sâu như góp vốn và mua cổ phần đã xuất hiện, củng cố sự gắn kết lợi ích lâu dài. Việc thúc đẩy liên kết giữa HTX và DN là giải pháp vô cùng cần thiết, mang tính dài hạn và quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế tập thể và tư nhân theo hướng bền vững.

Tập trung "kết nối trí tuệ" để khơi thông liên kết hiệu quả

Lãnh đạo các bộ, ngành tham dự Diễn đàn - Ảnh: VGP

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra rằng hoạt động liên kết giữa hợp tác xã và doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng. Những rào cản chính bao gồm: số lượng và chất lượng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị còn ít, quy mô sản xuất liên kết vẫn nhỏ lẻ; sự e ngại rủi ro từ phía nhiều doanh nghiệp do chưa tin tưởng vào năng lực thực hiện của hợp tác xã, nhất là đối với các hoạt động yêu cầu kỹ thuật và trình độ chuyên môn cao; công tác triển khai và khả năng tiếp cận chính sách của các doanh nghiệp và hợp tác xã chưa cao; và nhận thức về tầm quan trọng và lợi ích từ việc tham gia liên kết còn chưa đầy đủ, dẫn đến chưa tạo thành động lực thực sự trong việc liên kết.

Trong bối cảnh đó, Diễn đàn Kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2025 được xác định là một diễn đàn mở, là cơ hội để "4 nhà" (nhà doanh nghiệp, nhà hợp tác xã, nhà khoa học và Nhà nước) cùng tích cực trao đổi, tương tác nhằm làm rõ ý nghĩa, vai trò, thực trạng và đề xuất các giải pháp cho hoạt động liên kết giữa doanh nghiệp và hợp tác xã tại Việt Nam.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các đại biểu tại Diễn đàn thẳng thắn trao đổi, đóng góp có trách nhiệm trên cơ sở tập trung vào 3 nhóm nội dung chính mang lại giá trị thiết thực. Thứ nhất, tập trung đánh giá thực trạng, cơ hội từ việc liên kết; phân tích những vướng mắc, thách thức đang cản trở liên kết; và đúc kết những bài học, kinh nghiệm quốc tế có thể áp dụng đối với Việt Nam. Thứ hai, đề xuất các giải pháp mang tính đột phá để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các mô hình liên kết, nhất là về cơ chế, chính sách; nâng cao công tác phối hợp của bộ, ngành, địa phương; thu hút nguồn lực và nâng cao vai trò của hợp tác xã, doanh nghiệp và các tổ chức hỗ trợ. Thứ ba, xem xét công tác hoàn thiện thể chế, chính sách hỗ trợ cần phải đổi mới những gì để tháo gỡ vướng mắc, dễ đi vào thực tiễn; đồng thời xây dựng Chiến lược và chương trình hành động với những định hướng, mục tiêu cụ thể nhằm khơi thông liên kết hiệu quả.

Phó Thủ tướng lưu ý các đại biểu cùng nhau "kết nối trí tuệ-lan tỏa giá trị-liên kết, hợp lực-xây dựng tương lai" để có những thảo luận và đóng góp thiết thực, giúp khu vực kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân phát triển bền vững.