Nền kinh tế bị ảnh hưởng

Nhà kinh tế David Rosenberg từng "chiến đấu" trên mặt trận Phố Wall trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Ông tận mắt chứng kiến các tên tuổi khổng lồ như Merrill Lynch, Lehman Brothers Holdings Inc, Bear Stearns Companies Inc... sụp đổ trong giai đoạn đó.

Phố Wall - Nơi đặt trụ sở giao dịch chứng khoán lớn nhất nước Mỹ

Nhà kinh tế David Rosenberg từng "chiến đấu" trên mặt trận Phố Wall trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Ông tận mắt chứng kiến các tên tuổi khổng lồ như Merrill Lynch, Lehman Brothers Holdings Inc, Bear Stearns Companies Inc... sụp đổ trong giai đoạn đó.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ông David Rosenberg tình hình kinh tế năm nay do ảnh hưởng từ dịch Covid-19 sẽ còn có thể gây ra những hậu quả còn xấu hơn năm 2008. “"Trong khủng hoảng tài chính lần trước, vận tải hàng không đâu có bị ngưng, biên giới đâu có bị đóng, chúng ta đâu có nói về phong toả và cách ly. Hồi khủng hoảng tài chính mọi người đâu có sợ rời khỏi nhà…”
Theo báo Financial Post (Canada), chỉ trong có vài tuần, các nhà kinh tế Canada và Mỹ từ chỗ không tin vào nguy cơ suy thoái, đã nhanh chóng chuyển sang thảo luận mức độ thiệt hại do cơn địa chấn COVID-19 gây ra.

Chủ tịch Ngân hàng trung ương châu Âu, bà Christine Lagarde

Chủ tịch Ngân hàng trung ương châu Âu, bà Christine Lagarde, liên tục cảnh báo về việc châu Âu sẽ rơi vào tình cảnh tương tự cuộc khủng hoảng 2008 nếu các chính phủ không bắt tay ngăn chặn. Thống đốc Ngân hàng Anh Mark Carney thì mô tả rằng cú sốc lần này "sẽ rất khác".

Đối với nền kinh tế đứng số 2 là Trung Quốc cũng không thoát khỏi sự ảnh hưởng từ đại dịch lần này. Sau cú sốc đầu tiên khi sản xuất đình trệ vì Covid-19, kinh tế Trung Quốc có thể chịu "đòn giáng" thứ hai vì nhu cầu hàng hóa giảm sút.
Hồi cuối tháng hai, ban lãnh đạo tập đoàn đường ống công nghiệp Rifeng của Trung Quốc lo lắng về tình trạng sụt giảm đơn hàng trong nước sau khi lệnh phong tỏa chống Covid-19 gây khó khăn cho các hoạt động sản xuất và bán lẻ, khiến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới chao đảo.

Ngành dầu khí Trung Quốc bị ảnh hưởng không hề nhỏ sau đại dịch

Trên thế giới, khi các nước nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của nCoV vốn đang tấn công vào huyết mạch nền kinh tế toàn cầu thì Biện pháp phong tỏa diện rộng mà Trung Quốc từng sử dụng đang được áp dụng ở nhiều nơi.
“Chúng tôi đã trở lại công suất 100% để phục vụ nhu cầu nước ngoài, nhưng đáng buồn là thị trường đã đóng hoặc chuẩn bị đóng cửa. Chúng tôi đang đối mặt tình huống như năm 2008, 2009, khi doanh thu từ nước ngoài chỉ bằng một nửa so với năm trước đó", Jasong Cheng, giám đốc phụ trách mảng kinh doanh nước ngoài của Rifeng, nói. "Kịch bản tương tự đang diễn ra, tôi khá chắc về điều này".

Khi các biện pháp phong tỏa ngày càng được áp dụng rộng rãi, đặc biệt là tại châu Âu, xuất khẩu của Trung Quốc sẽ chịu tổn thương. Dữ liệu hải quan cho thấy xuất khẩu nước này đã giảm 17,2% trong tháng một và tháng hai, nhưng giới phân tích cảnh báo điều tồi tệ nhất vẫn ở phía trước.

Stanley Szeto, giám đốc điều hành công ty dệt may cao cấp Lever Style, từ trụ sở công ty ở Hong Kong, ông chứng kiến những cú sốc kinh tế giáng đòn lên doanh nghiệp của mình mà không thể làm gì. Nhu cần của người tiêu dùng ở phương Tây giảm, nhiều nơi còn ngừng mua sắm, nhất là đối với hàng may mặc cũng bốc hơi.

"Họ từng lo lắng nói rằng 'chúng tôi cần hàng hóa, chúng tôi sợ hàng sẽ bị chậm khi đưa ra khỏi Trung Quốc'", Szeto cho biết. "Nhưng chỉ trong tuần trước, giọng điệu đã thay đổi hoàn toàn. Họ nói giờ chúng tôi không cần những hàng hóa này nữa, chúng tôi có thể hủy đơn ".

Một khu vực chứa hàng của một cảng tại Trung Quốc

Khó khăn thứ hai nằm ở câu chuyện nhu cầu trong nước. Dưới tác động của dịch bệnh và nhiều tuần ngưng trệ của nền kinh tế Trung Quốc, hàng loạt doanh nghiệp đang đối diện nguy cơ phá sản. Khoảng 100 công ty bất động sản Trung Quốc đã nộp đơn xin phá sản vào tháng một và tháng hai.

Công ty nghiên cứu Gavekal Dragonomics có trụ sở ở Bắc Kinh ước tính Covid-19 có thể khiến lao động nhập cư Trung Quốc thiệt hại tổng cộng 115 tỷ USD tiền lương. Khi không có thu nhập, doanh số bán lẻ đã sụt giảm 20,5% trong tháng một và tháng hai.

Hầu hết các chuyên gia kinh tế đều dự đoán nền kinh tế Trung Quốc quý này sẽ đi xuống lần đầu tiên kể từ năm 1976. Một cuộc suy thoái toàn cầu có khả năng xảy ra và với việc nCoV đang đe dọa cả thế giới, rủi ro với nền kinh tế Trung Quốc chắc chắn sẽ không giảm bớt.

"Đây là cú sốc ở nhiều cấp độ, đây là một cuộc suy thoái", Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế trưởng phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương của ngân hàng đầu tư Natixis, đánh giá. "Trung Quốc giờ đây sẽ khác, thế giới cũng sẽ khác", bà nhấn mạnh.

Sự chao đảo của thị trường tài chính

Theo ông Matthew Karnitschnig, thị trường tài chính đã chao đảo trong nhiều tuần qua khi các nhà đầu tư tìm cách đánh giá tác động của dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 đối với nền kinh tế toàn cầu.

Sự sụt giảm của giá dầu do tranh chấp giữa Nga và Saudi Arabia về việc cắt giảm sản lượng và quyết định của Italy về việc phong tỏa các khu vực phía Bắc nước này do dịch Covid-19 đã khiến các quyết định bán tháo diễn ra nhanh hơn trên thị trường chứng khoán đã gây ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán.

Công nhân tại một cảng đóng tàu

Kể từ sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001 ở Mỹ, thị trường tài chính thế giới đang phải đối mặt với khi Thị trường chứng khoán đã sụt giảm trên khắp châu Á và châu Âu. Chỉ số chứng khoán blue-chip của Đức (DAX) đã có sự sụt giảm tồi tệ nhất trong một ngày (8%). Các nhà đầu tư đã thiệt hại hàng tỷ USD tại các nền kinh tế Đức, Pháp, Anh.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã thầm hy vọng, dịch Covid-19 sẽ bị đẩy lui và tác động kinh tế đối với châu lục này sẽ bị hạn chế. Tuy nhiên, sự hoảng loạn của thị trường trong thời gian vừa qua cho thấy, cuộc khủng hoảng thực sự với châu Âu có thể chỉ mới bắt đầu. Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cảnh báo rằng, tác động của dịch Covid-19 sẽ là rất nghiêm trọng và kêu gọi châu Âu kết hợp một kế hoạch kích thích kinh tế lớn.

Nền kinh tế của Đức kỳ vọng không chịu nhiều ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19

Đức đã nghi ngờ về tác động của Covid-19 vì sự phụ thuộc vào xuất khẩu do có hai đối tác xuất khẩu lớn nhất bên ngoài châu Âu là Mỹ và Trung Quốc giờ đây cũng phải vật lộn để kiểm soát dịch bệnh. Tài chính công vững chắc của Đức (ghi nhận thặng dư ngân sách trong những năm gần đây) giúp nước này có động lực mạnh để đối đầu với bất kỳ "cú sốc" nào.

Nỗi lo lắng của nền kinh tế trong nước

Đối với nền kinh tế của Việt Nam, Dịch Covid-19 khiến thị trường tiêu thụ bị co hẹp, các lĩnh vực dịch vụ, du lịch, hàng không nguồn thu bị sụt giảm, tạo “cú sốc” đối với nền kinh tế.

Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 gần 2 tháng nay đã khiến nền kinh tế thế giới và trong nước chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Theo thống kê của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chỉ trong 2 tháng đầu năm nay đã có tới 16.151 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn. Cùng với đó, 2.807 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Đây là tháng đầu tiên hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp ghi nhận những tác động của dịch Covid-19.

Kinh tế của Việt Nam chịu tác động không hề nhỏ từ dịch Covid-19 năm 2020.

Một trong những ngành bị ảnh hưởng nhiều từ dịch Covid-19 là dệt may và da giày. Hầu hết các doanh nghiệp của 2 ngành này chỉ dự trữ nguyên phụ liệu tới đầu tháng 3 hoặc đầu tháng 4 tới. Nhiều khả năng sẽ có hàng loạt doanh nghiệp phải tạm ngưng sản xuất do thiếu nguyên phụ liệu.

Theo tính toán, nếu chậm nguyên liệu trong nửa tháng, riêng ngành dệt may sẽ thiệt hại từ 1,5 - 2 tỷ USD. Với linh kiện điện tử, con số này có thể sẽ lớn hơn, do vậy, tìm kiếm nguyên liệu sản xuất cùng với tăng cường khả năng nguyên liệu tại chỗ là đề xuất của Bộ Công Thương để doanh nghiệp có thể vượt qua khó khăn trong mùa dịch Covid-19.

Với lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), trong 2 tháng đầu năm nay, vốn thực hiện dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 2,45 tỷ USD, giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tức trong tháng qua, thời điểm bùng nổ thông tin phát dịch Covid-19 từ Trung Quốc, nhà đầu tư nước ngoài chỉ rót khoảng 850 triệu USD, bằng hơn phân nửa số vốn thực hiện của tháng trước đó và giảm khoảng 180 triệu USD so với cùng kỳ năm 2019.

Nín thở, phấp phỏng chờ đợi và tìm giải pháp mới

Phần lớn lo lắng bắt nguồn từ sự không chắc chắn: không ai biết dịch Covid-19 sẽ kéo dài bao lâu hoặc bao nhiêu người sẽ thiệt mạng. Điều duy nhất người ta có thể nói chắc chắn là tác động kinh tế là rất lớn. Hiện tại, giới đầu tư đang phải đối mặt với hai câu hỏi là tác động tiêu cực thực sự sẽ đến mức nào và nó sẽ kéo dài trong bao lâu.

Nếu "cú sốc" Covid-19 ngày càng nghiêm trọng như một số nhà kinh tế lo ngại, thì sự trợ giúp đó có thể sẽ là cần thiết khi các quốc gia nỗ lực duy trì nền kinh tế của họ phát triển. Là quốc gia lớn nhất và giàu có nhất châu Âu, Đức một lần nữa trở thành tiên phong.

Cho đến khi có sự rõ ràng hơn về tác động của sự bùng phát dịch Covid-19, các nhà lãnh đạo châu Âu thừa nhận, họ có thể làm rất ít và phải theo dõi, chờ đợi. Bộ trưởng Tài chính Đức Olaf Scholz nhận định: "Các thị trường chỉ đơn giản phản ánh sự bất an rộng lớn hơn và còn quá sớm để xác định sự sụp đổ kinh tế. Tại thời điểm này, không có dự đoán nào thực sự có thể hoàn toàn chính xác..” ông kêu gọi tất cả phải bình tĩnh và sẵn sang đối mặt với những diễn biến xấu nhất.

Đối với nền kinh tế trong nước, cần tìm cho mình một hướng đi mới phù hợp với từng nghành nghề.

Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) TP. Hà Nội cho biết : “ nhu cầu mua sắm trên thị trường giảm sút là hơn 30%, ảnh hưởng do nguồn nhân lực bị cắt giảm trên 40%, hàng hóa sản xuất ra nhưng không bán được, thì việc đầu tiên là phải cắt giảm là nhân lực.. Đối với ngành sản xuất họ phải tìm hướng đi mới để không phụ thuộc quá vào một nơi cung cấp nguồn nguyên liệu đầu vào. Song song với đó, nhiều doanh nghiệp đã và đang tăng cường khai thác thị trường nội địa với gần 100 triệu dân. Đây là thị trường rất tiềm năng mà hiện nay Việt Nam đã ngăn chặn hết sức kịp thời dịch Covid-19..”

Chú trọng phát triển hệ thống bán lẻ trong nước đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân

“Chú trọng thị trường trong nước, hướng đến các nhu cầu của thị trường nội địa, lấy tiêu chí người Việt dùng hàng Việt thì doanh nghiệp trong nước sẽ sớm ổn định kéo theo nền kinh tế sẽ nhanh chóng phục hồi”, ông Quốc Anh cho hay.

Linh Hương