Bộ Tài chính đề xuất tiếp tục giảm một nửa thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đến hết năm 2026.

Tiếp tục giảm thuế để ổn định giá và hỗ trợ tăng trưởng

Chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu được thực hiện từ tháng 4/2022, như một giải pháp ứng phó với biến động giá nhiên liệu thế giới. Mức thuế hiện hành đang được áp dụng là 2.000 đồng/lít với xăng (trừ ethanol) – tương đương 50% mức trần, và 1.000 đồng/lít đối với dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn. Dầu hỏa đang chịu mức thuế 600 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg; nhiên liệu bay được ưu đãi còn 1.000 đồng/lít.

Theo đề xuất mới, Bộ Tài chính muốn kéo dài mức thuế ưu đãi này đến hết năm 2026. Cụ thể, thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ ethanol) sẽ giữ ở mức 2.000 đồng/lít; dầu diesel, mazut, nhờn là 1.000 đồng/lít; dầu hỏa 600 đồng/lít; mỡ nhờn 1.000 đồng/kg. Riêng với nhiên liệu bay, mức thuế được đề xuất điều chỉnh lên 2.000 đồng/lít từ năm 2025, thay vì 1.000 đồng như hiện nay.

Việc tiếp tục duy trì chính sách giảm thuế được đánh giá là cần thiết để bình ổn giá nhiên liệu – yếu tố tác động trực tiếp đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI), chi phí sản xuất và đời sống người dân. Trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng GDP giai đoạn 2025–2026 ở mức cao, lạm phát cần được kiểm soát dưới 4%, thì việc giữ chi phí nhiên liệu ở mức hợp lý sẽ tạo dư địa điều hành vĩ mô linh hoạt hơn.

Chính sách này cũng hỗ trợ trực tiếp hoạt động của các doanh nghiệp vận tải đường bộ, đường thủy và đặc biệt là hàng không – ngành đã phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Với chi phí nhiên liệu chiếm từ 30–40% tổng chi phí hoạt động, việc duy trì mức thuế ưu đãi sẽ giúp các hãng hàng không giữ giá vé hợp lý, tăng khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường.

Áp lực giảm thu ngân sách và bài toán dài hạn

Dù mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt trong ngắn hạn, việc tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu cũng kéo theo sức ép lớn về ngân sách. Ước tính, chính sách này khiến ngân sách nhà nước giảm thu khoảng 40.835 tỷ đồng trong năm 2024. Chỉ riêng 4 tháng đầu năm nay, số giảm thu đã lên tới 14.394 tỷ đồng (chưa bao gồm giảm thu từ thuế giá trị gia tăng).

Nếu được kéo dài đến hết năm 2026, tổng mức giảm thu ngân sách có thể vượt 100.000 tỷ đồng – một con số đáng kể trong bối cảnh nhu cầu chi tiêu cho đầu tư công, cải cách tiền lương, an sinh xã hội và quốc phòng – an ninh ngày càng tăng cao.

Theo lộ trình, từ năm 2027, thuế bảo vệ môi trường sẽ quay lại mức trần theo Nghị quyết 579/2018, với xăng (trừ ethanol) là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay 3.000 đồng/lít; dầu diesel, mazut, nhờn 2.000 đồng/lít; dầu hỏa 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn 2.000 đồng/kg. Nếu điều này xảy ra, giá xăng sẽ tăng thêm 2.000 đồng/lít, giá dầu diesel tăng 1.000 đồng/lít – mức tăng đủ lớn để tác động trực tiếp đến giá bán lẻ và chi phí sản xuất – vận chuyển.

Việc kéo dài chính sách giảm thuế cũng đặt ra câu hỏi về tính bền vững tài khóa và định hướng dài hạn của chính sách thuế môi trường. Trong khi Việt Nam đang từng bước chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh, việc duy trì ưu đãi thuế quá lâu với nhiên liệu hóa thạch có thể làm chậm quá trình dịch chuyển sang năng lượng sạch và tiết kiệm năng lượng.

Đề xuất kéo dài chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đến hết năm 2026 là một quyết sách nhằm hỗ trợ phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, để đảm bảo cân đối ngân sách và không làm suy giảm nguồn lực tài chính trong trung và dài hạn, cần có lộ trình rõ ràng để đưa mức thuế quay trở lại đúng khung quy định từ năm 2027.

Việc công khai, minh bạch các số liệu thu – chi ngân sách liên quan đến chính sách thuế cũng là điều cần thiết, nhằm tạo sự đồng thuận trong xã hội và củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào chính sách điều hành kinh tế vĩ mô.

Giá xăng giảm nhẹ, giá dầu đồng loạt tăng trong kỳ điều hành ngày 22/5

Giá xăng tăng nhẹ, dầu giảm từ 15h chiều nay

Giá xăng dầu điều chỉnh tăng nhẹ, Quỹ bình ổn tiếp tục không chi