Các sản phẩm nông sản chế biến của Việt Nam xuất khẩu ngày càng được đón nhận. Ảnh minh họa: Mỹ Ly

Cơ hội rộng mở cho nông sản chế biến từ yêu cầu thị trường quốc tế

Thời điểm cuối tháng 11, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ cho biết một nhà nhập khẩu lớn tại quốc gia này đang tìm kiếm doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực sản xuất sữa dừa quy mô công nghiệp. Đối tác Bỉ yêu cầu doanh nghiệp phải đảm bảo nhiều loại hàm lượng chất béo khác nhau, đáp ứng tiêu chuẩn EU và có đầy đủ chứng nhận theo quy định của Hiệp định EVFTA. Bao bì cũng phải đa dạng, từ hộp nhỏ cho siêu thị đến túi lớn 10–20kg phục vụ sản xuất công nghiệp. Đáng chú ý, đối tác sẽ sang Việt Nam vào tháng 1/2026 để làm việc trực tiếp với các đơn hàng đã được chấp thuận.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam Nguyễn Thị Kim Thanh, nhu cầu hợp tác từ nước ngoài đối với nông sản chế biến khá lớn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được do tỷ lệ xuất khẩu thô còn cao. Để xây dựng được thương hiệu quốc gia “Vietnam Coconut” vươn tới chuẩn quốc tế như “Philippines Coconut” hay “Indonesia Coconut”, cần có chính sách tín dụng phù hợp và sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp với các viện nghiên cứu nhằm chuyển giao công nghệ chế biến hiện đại.

Không chỉ dừng ở ngành dừa, thị trường rau quả cũng chứng kiến nhu cầu tăng mạnh với các sản phẩm chế biến sâu, đặc biệt tại các thị trường chất lượng cao như EU. Doanh thu từ riêng mặt hàng rau củ sấy khô được dự báo tăng từ 16,2 tỷ USD năm 2025 lên 35,5 tỷ USD vào năm 2035, nhờ nhu cầu tiện lợi và giảm lãng phí thực phẩm. Đây là cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng xuất khẩu dựa trên lợi thế sản phẩm chế biến có giá trị gia tăng cao.

Doanh nghiệp Việt chủ động đổi mới để gia tăng giá trị và xây dựng thương hiệu

Nhiều doanh nghiệp đã bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, trong đó ngành cà phê ghi nhận sự bứt phá rõ nét. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Tổng Giám đốc Simexco DakLak, cho biết doanh nghiệp đang đầu tư mạnh vào chế biến sâu để đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao giá trị xuất khẩu. Bên cạnh cà phê nhân – mặt hàng truyền thống – Simexco DakLak đã xuất khẩu thành công vỏ cà phê đặc sản (trà cascara) sang Hàn Quốc với giá trị gần 1 triệu đồng/kg. Sản phẩm này tận dụng vỏ cà phê – phần thường bị bỏ đi – để tạo ra loại trà phù hợp với người tiêu dùng nhạy cảm với caffeine, mở ra hướng phát triển mới trong chuỗi giá trị.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cà phê chế biến đang trở thành động lực tăng trưởng mới khi kim ngạch 10 tháng năm 2025 đạt 1,46 tỷ USD, tăng 58% so với cùng kỳ. Đây là bước tiến quan trọng giúp Việt Nam khẳng định vị thế trung tâm cung ứng cà phê chế biến của thế giới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các thị trường tiêu thụ lớn như Đức – nơi mức tiêu thụ bình quân đã đạt hơn 6,5 kg/người/năm. Tại thị trường này, phân khúc cà phê chất lượng cao, cà phê chế biến sâu và cà phê đặc sản đều ghi nhận tốc độ tăng trưởng rất nhanh, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị phần.

Không chỉ trong lĩnh vực cà phê, sự chuyển dịch sang chế biến sâu còn thể hiện trong ngành thủy sản. Tính đến cuối tháng 10/2025, kim ngạch xuất khẩu mực, bạch tuộc đạt 627 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2024, dù nguồn cung nguyên liệu trong nước còn hạn chế. Các sản phẩm chủ lực đều là hàng chế biến như mực khô ăn liền, mực một nắng, bạch tuộc chế biến sẵn, bạch tuộc luộc đông lạnh… phù hợp với xu hướng tiêu dùng tiện lợi và yêu cầu cao về an toàn thực phẩm.

Nhiều chuyên gia nông nghiệp nhấn mạnh rằng tương lai của ngành nông nghiệp không chỉ nằm ở việc sản xuất nhiều hơn, mà ở khả năng sản xuất thông minh hơn, tối ưu giá trị từ mỗi đơn vị nông sản. Chế biến sâu được xem là “chìa khóa” giúp nông sản Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và nâng tầm thương hiệu trên thị trường quốc tế.

Ngành nông nghiệp hướng tới mục tiêu xuất khẩu 70 tỷ USD

Nâng tầm giá trị thương hiệu cam Hưng Yên