Tới năm 2030, cảng biển Hải Phòng được quy hoạch để đáp ứng cho lượng hàng hoá thông qua từ 175,4 triệu tấn đến 215,5 triệu tấn - Ảnh: Tạ Hải

Xuất khẩu và FDI giữ vai trò động lực chính

Tính đến hết tháng 8, giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng 14,8%, đạt khoảng 306 tỷ USD. Mỹ là thị trường tăng mạnh nhất so với cùng kỳ, ở mức 26,4%, trong khi các thị trường chủ lực khác như Trung Quốc (9,2%) và Nhật Bản (9%) cũng ghi nhận mức tăng ổn định.

Bên cạnh đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam tiếp tục duy trì mạnh mẽ bất chấp ảnh hưởng từ thuế quan, với mức giải ngân tăng 8,8% so với cùng kỳ, đạt 15,4 tỷ USD. Đây là mức cao nhất cho giai đoạn 8 tháng trong 5 năm vừa qua. Ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế ADB, cho biết các doanh nghiệp nước ngoài hiện hữu tăng cường đầu tư là minh chứng cho niềm tin vào thị trường Việt Nam.

Phân tích sâu hơn, chuyên gia ADB chỉ ra hai chỉ số thành phần của FDI có diễn biến trái chiều: giải ngân tăng nhưng vốn đăng ký mới giảm 8,1%. Điều này phản ánh sự “lưỡng lự” của các nhà đầu tư mới trước những bất ổn thương mại toàn cầu.

Trước đó, Ngân hàng UOB cũng nâng dự báo GDP Việt Nam năm nay lên 7,5%, trong khi Ngân hàng Thế giới (WB) đưa ra con số 6,6% nhờ đà tăng trưởng mạnh mẽ ở nửa đầu năm. Việt Nam hiện đặt mục tiêu GDP tăng 8,3-8,5% trong năm, nhằm tạo nền tảng cho giai đoạn tăng trưởng hai chữ số sắp tới.

Triển vọng tăng trưởng và thách thức cuối năm

Mặc dù dự báo tăng trưởng được điều chỉnh tích cực, ADB cho rằng những tháng cuối năm sẽ đối mặt nhiều thách thức. Hoạt động xuất khẩu có thể chậm lại do thuế đối ứng từ Mỹ (20%) bắt đầu có hiệu lực từ đầu tháng 8. Thực tế, đà tăng mạnh mẽ của xuất khẩu trong 8 tháng đầu năm phần nhiều mang tính thời điểm, khi doanh nghiệp gấp rút sản xuất để tránh thuế quan mới.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) quay về mức 50 sau khi tăng trưởng tích cực vào tháng 7, cho thấy đơn hàng tương lai đã chững lại trong tháng 8. “Đây là dấu hiệu cho thấy đơn hàng thời gian tới chưa chắc tăng”, ông Nguyễn Bá Hùng nhận định, đồng thời nhấn mạnh nền kinh tế vẫn vững vàng trong giai đoạn 2025-2026 nhờ chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhấn mạnh sự phối hợp tốt hơn giữa thực thi chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp tránh áp lực lên các công cụ tiền tệ, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô. Thực tế, tăng trưởng tín dụng 8 tháng đầu năm đạt 18%, vượt mục tiêu 16% của cả năm. Tuy nhiên, chuyên gia ADB cảnh báo tăng trưởng tín dụng ngắn hạn có thể tiềm ẩn rủi ro, bởi dòng vốn này thường chảy vào các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán.

Về dài hạn, khi nhu cầu đầu tư thực tăng lên, tín dụng sẽ chuyển dịch sang sản xuất, kinh doanh. ADB khuyến nghị Việt Nam đẩy mạnh cải cách pháp lý toàn diện để giải quyết thách thức về biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân, hiện đại hóa hệ thống thuế và chuyển đổi số.

Theo ADB, tăng trưởng kinh tế năm 2026 của Việt Nam được dự báo đạt 6%, với lạm phát 3,8%. Bên cạnh đó, giá năng lượng toàn cầu hạ nhiệt cũng góp phần giảm chi phí vận tải – yếu tố chiếm tỷ trọng đáng kể trong rổ hàng hóa tiêu dùng.

Giá dầu tăng và bài toán giữ ổn định kinh tế

Chính phủ yêu cầu ứng phó ngay chính sách thuế Mỹ để ổn định kinh tế vĩ mô