Chi phí trung gian quá cao

Theo nhận định của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), chi phí trung gian trong giá thành thịt lợn hiện nay chiếm tỷ lệ lớn, từ 70 - 90%. Mức chênh giữa giá thịt lợn hơi và giá thịt lợn thành phẩm hiện vẫn cao.

Cụ thể, theo Báo cáo của Ban Chỉ đạo điều hành giá ngày 21/4: Chi phí trung gian hiện tại so với thời điểm trước khi có dịch tả lợn châu Phi là khoảng 23.000 - 28.000 đồng/kg. Giá lợn hơi tăng cao, giá bán lẻ thịt lợn thành phẩm cũng tăng cao theo tỷ lệ tương ứng.

Ảnh minh họa

Nếu như giai đoạn đầu tháng 4/2020, giá lợn hơi ở mức 73.000 - 78.000 đồng/kg, giá thịt lợn thành phẩm tại chợ phổ biến ở mức 130.000 - 150.000 đồng/kg, thì hiện nay, giá lợn hơi đã tăng cao hơn, ở mức trên 90.000 đồng/kg, giá thịt lợn thành phẩm tại các chợ phổ biến ở mức 160.000 - 190.000 đồng/kg.

Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam cho biết, do có quá nhiều khâu trung gian, nên giá thịt lợn bán trên thị trường khó giảm. Cần phải có cơ chế để quản lý, hạn chế bớt khâu trung gian. Khâu trung gian không chỉ khiến giá bán lợn hơi từ trang trại tới tay người tiêu dùng chênh lệch, mà còn khiến Nhà nước thất thoát nguồn thuế thu nhập doanh nghiệp.

Bộ Công Thương khẳng định không phải do trung gian

Đáng nói trước đó như TH&SP đã thông tin, ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho rằng, nguyên nhân quan trọng và cơ bản nhất khiến giá thịt lợn vẫn ở mức cao là do nguồn cung thịt lợn trong nước còn thiếu rất lớn so với nhu cầu tiêu dùng, chế biến. Tổng sản lượng thịt lợn cung ứng ra thị trường trong Quý I/2020 ước đạt 811.000 tấn, giảm 19,3% so với cùng kỳ năm 2019 và giảm 17,3% so với cùng kỳ năm 2018.

Trong khi đó, việc nhập khẩu thịt để bổ sung cho nguồn cung thiếu hụt của sản xuất trong nước chưa bảo đảm đúng tiến độ, kế hoạch đề ra. Theo kế hoạch sẽ thực hiện nhập khẩu 100.000 tấn thịt lợn trong Quý I, nhưng đến 27/3 mới chỉ thực hiện nhập khẩu được hơn 39.000 tấn.

“Hiện mới có 15 doanh nghiệp chăn nuôi lợn lớn thực hiện cam kết giảm giá lợn hơi xuống 70.000 đồng/kg chỉ chiếm không quá 35% thị phần chăn nuôi trong nước. Như vậy, khoảng trên 65% thị phần còn lại thuộc về các doanh nghiệp không cam kết giảm giá, trong đó có nhiều cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ nằm rải rác khắp cả nước”, ông Tuấn cho biết.

Ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)

Đặc biệt theo ông Tuấn, do thịt lợn qua quá trình chế biến từ 100 kg lợn hơi chỉ thu được 55 kg thịt lợn ăn được (gồm cả nạc và mỡ). Do đó, với giá lợn hơi 70.000 đồng/kg, sau khi giết mổ thì chi phí 1 kg thịt lợn thành phẩm (cả nạc và mỡ) sẽ thành 127.000 đồng/kg (không bao gồm chi phí tại các khâu trong chuỗi cung ứng).

“Như vậy, giá thịt lợn qua các công đoạn lưu thông và chế biến đến tay người tiêu dùng hiện nay theo đúng theo cơ chế thị trường, không phải do khâu trung gian đẩy giá lên cao”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Hoàng Anh Tuấn giải thích: Từ sản xuất đến tiêu dùng ở hầu hết hệ thống phân phối các mặt hàng trong đó có mặt hàng thịt lợn đều tồn tại khâu trung gian là tất yếu để bảo đảm đưa hàng hóa đến tận tay người tiêu dùng.

Đối với mặt hàng thịt lợn, khâu trung gian có phần phức tạp hơn do mặt hàng thịt lợn cần qua các công đoạn sơ chế, chế biến đặc thù trước khi đến tay người tiêu dùng, đặc thù thói quen tiêu dùng thịt lợn nóng của người dân và việc tồn tại hệ thống lò giết mổ nhỏ lẻ, phân tán để cung cấp lợn thịt cho các chợ dân sinh.

Thịt lợn ở siêu thị vẫn chưa được ưa chuộng do thói quen sinh hoạt. Ảnh minh họa

Giá thịt lợn tăng dần theo 2 đường chính gồm: Một là chi phí tăng tại các khâu của chuỗi cung ứng và chi phí qua các công đoạn giết mổ. Qua mỗi giai đoạn của chuỗi cung ứng thì giá lợn hơi/thịt lợn sẽ tăng trung bình khoảng 8-10% (lấy lãi suất vay ngân hàng làm thước đo) do mỗi công đoạn của chuỗi cung ứng thì những đối tượng tham gia đều có chi phí sản xuất và lợi nhuận tương đương. Theo đó, từ doanh nghiệp chăn nuôi đến người tiêu dùng, giá lợn hơi từ 70.000 đồng/kg sẽ tăng lên khoảng 90.000-100.000 đồng/kg.

Thứ hai, giá trị thịt lợn thành phẩm các loại qua các giai đoạn giết mổ, pha lóc, từ 100 kg lợn hơi chỉ thu được 55 kg thịt lợn ăn được (gồm cả nạc và mỡ). Từ giá thành 70.000 đồng/kg lợn hơi, sau khi giết mổ thì chi phí 1 kg thịt lợn thành phẩm (cả nạc và mỡ) sẽ thành 127.000 đồng/kg.

Nhìn vào nhận định từ Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) và Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) Hoàng Anh Tuấn, người dân có thể thấy rõ chi phí trung gian tất yếu nằm trong giá thịt lợn. Tuy nhiên chi phí này nhiều hay ít, có tác động tới giá thịt lợn không? Làm sao để giảm chi phí, hạ giá thịt lợn, đem lại lợi ích cho người tiêu dùng trong giai đoạn khó khăn? Câu trả lời xin dành cho cơ quan có thẩm quyền.

Hà Linh